شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، دکتر مهدی قاسمی، استاد و پژوهشگر مرکز تخصصی آخوند خراسانی در یادداشتی به مناسبت شهادت حضرت صدیقه کبری (س) بیان کرده است:حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) طی ۱۸ سال زندگانی، چهار نقش منحصر به فردی را تجربه کردند، نقش‌هایی که برای بشر امروز، غیرقابل باور می‌نماید و به تعبیر امروزه «اسطوره» و در قله کمال انسانیت است.
بصیرت حضرت زهرا(س) را باید ذیل عبادت ایشان تعریف کرد؛ شیعیان اگر عبادت شان به ولایت‌پذیری ختم نشود، آن عبادت‌ها پذیرفتنی نیست و حضرت زهرا (س) در رفتارهای عبادی خود از امام زمان خویش یعنی حضرت علی(ع) پیروی می‌کردند تا جاییکه جان عزیزشان را در این راه فدا کردند.
حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) طی ۱۸ سال زندگانی، چهار نقش منحصر به فردی را تجربه کردند، نقش‌هایی که برای بشر امروز، غیرقابل باور می‌نماید و به تعبیر امروزه «اسطوره» و در قله کمال انسانیت است. درحقیقت، اولین نقش ایشان، فرزند دردانه بودن برای پدری چونان پیامبر اکرم(ص) می باشد که خود رحمه للعالمین است. حضرت محمد(ص) به دلیل وابستگی و انس زیاد به دخترشان، حضرت فاطمه(س) را «ام ابیها» نیز خواندند که دومین نقش منحصر به فرد است. نقش سوم ایشان همسری (کُفو مردی چونان علی(علیه‌السلام) است و چهارم، مربی فرزندانی چون حسنین و زینبین (سلام‌الله علیهم اجمعین) است. همچنین، مشیِ سیاسی حضرت زهرا(س) در مقابله با فتنه و فتنه گران نقشی است که قابل بررسی می باشد.
ارزشمندی زن
زن در عصر جاهلیت به عنوان «کالا» مطرح بوده و عملا دارای ارزش نبود اما با ظهور پیامبر گرامی و پرورش فاطمه زهرا(س) در دامان اسلام رحمانی، نوع نگاه ایشان به جایگاه زن در خانواده و اجتماع، ارزش والایی به کرامت و جایگاه زن بخشید و حضرت زهرا(س) که پرورش‌یافته مکتب پیامبر اسلام بودند و مادری چون حضرت خدیجه(س) داشتند که در پاکدامنی شهره بود، الگوی همسرداری، خانه داری، تربیت فرزند، حضور در صحنه اجتماعی و بصیرتی و… برای تمام بانوان عالم هستند.
بصیرت کامل
در بحث سیاسی، بصیرت حضرت زهرا(س) را باید ذیل عبادت ایشان تعریف کرد. ایشان فردی کاملا متقی بودند. به تعبیر ما شیعیان اگر عبادت ها به ولایت‌پذیری ختم نشود آن عبادت‌ها پذیرفتنی نیست و حضرت زهرا(س) در رفتارهای عبادی از امام زمان خود یعنی حضرت علی(ع) پیروی می‌کردند نه از بُعد اینکه همسر ایشان بودند بلکه از این جهت که ولیّ مسلمین بودند.
پیامبر اکرم(ص) قبل از رحلت خود در واقعه غدیر، امام علی(ع) را جانشین و ولیّ خود معرفی کردند و تمام افرادی که در غدیر حضور داشتند با حضرت علی(ع) بیعت کردند اما بعد از رحلت پیامبر(ص) مردم، امام علی (ع) را کنار زدند و حضرت فاطمه(س) در حمایت از امام خود دست حسنین را می گرفت و درب خانه مهاجریان و انصار می‌رفت و می‌خواست که از امام خود حمایت کنند. خطبه فدکیه و نوع رفتار آن حضرت در روزهای آخر عمر خود با همسران سران دولتی نشان‌دهنده بصیرت ایشان است. حضرت فاطمه(س) در احقاق حق ولیّ خود نه به عنوان همسر بلکه به عنوان امام و ولی به شهادت رسیدند. این رفتار و منش ایشان تلنگری به زنان امروز است که در جریانات سیاسی حضور فعال در عرصه سیاسی داشته باشند و روشنگری نسبت به این مسائل داشته باشند.
بنابراین حضرت زهرا(س) برای زن معاصر الگوی بسیار خوبی هستند که در زمان فتنه‌ها، با بصیرت کامل حمایت خود را از ولایت و امام زمان خود داشته باشند.
از ویژگی‌های منحصربه‌فرد دیگر حضرت زهرا(س) می‌توان گفت، آن حضرت، فرزندی مهربان برای پدر بودند -پدری که خود رحمه اللعالمین است- و دخترشان حنانه لقب می‌گیرد و همزمان با اینکه برای پدر حنانه است، «امّ ابیها» لقب دارد که منحصر به فرد است.
همچنین آن وجود مقدس، همسری مهربان برای حضرت علی(ع) است. در روایت داریم که پیامبر(ص) فرمودند: فاطمه(س) و علی(ع) تنها برای یکدیگر آفریده شده‌اند و هم‌کُفو یکدیگر هستند. وقتی بانویی چون فاطمه در جایگاه یک مردی به نام علی(ع) ولیّ مسلمین قرار می گیرد، نشان از جایگاه والای زن دارد. حضرت زهرا (س) همزمان «تربیت‌کنندۀ» فرزندانی است که در تاریخ حماسه آفریده‌اند و این ستارگان در دامان حضرت فاطمه(س) پرورش یافته‌اند. لذا در کلّ تاریخ، چنین دختری را که این نقش‌ها را با هم داشته باشد، نمی‌توان یافت.
الگویی برای جامعه
به نظر می‌رسد نکته مهم دیگر از خودگذشتگی و «دیگرخواهیِ» حضرت است؛ ازجمله اهدای لباس عروسی خود به فقیر و یا در سه روز روزهای که این خانواده گرفتند افطار این سه روز خود را به مسکین، یتیم و اسیر دادند و خود با آب افطار کردند. و یا دعاهایی که ابتدا برای دیگران کردند و در جواب فرزند خود حسن(ع) فرمودند: «اول همسایه، بعد خانه خود».
اینها الگوی بسیار خوبی برای دختران و مادران سرزمین ما است تا از تجملات دوری کنند و بهترین را برای افراد بخواهند و دوست‌داشتن دیگری و دیگرخواهی که این بانو داشتند را در خود پرورش دهند.
به نظر می‌رسد برای تقویت اندیشه های فاطمی باید الگوهای عبادی خود را تقویت کرد. یعنی عبادت ما باید به گونه ای باشد که حتی در عرصه انفاق نیز به سمتی پیش رود که در نهایت اندیشه های آن وجود مقدس در جامعه تثبیت و نهادینه و الگو شود.
دکتر مهدی قاسمی
