به گزارش شبکه معالم، دکتر علیرضا کهنسال، عضو هیئات علمی دانشگاه فردوسی در نخستین نشست از سلسله نشست های مسائل نوین کلامی که با همکاری مرکزتخصصی طوبی و مرکز مدیریت حوزه های علمیه خراسان برگزار شد به ارائه مباحث «عدل الهی و مساله شرور» پرداخت و گفت: در ابتدا برای پاسخ به سئوالات و شبهات عدل و شرور باید شرایط شخص سائل را بررسی کنید. چرا که گاهی شخص در همان هنگام مصیبت نزد شما آمده و اینجا همدلی کردن با او بهتر جواب می دهد تا اینکه جواب اصلی و فلسفی به او بدهید و نکته دوم اینکه چون اصولا منشا نپذیرفتن جوابها وهم است باید از جایی شروع کنیم که تعارضی با وهم نداشته باشد.

فلسفه خلقت

وی بعد از بیان مقدمات به بیان فلسفه خلقت پرداخت و گفت: همه دنیا رنج نیست و اگر هم باشد نسبت به آخرتی که قابل قیاس با دنیا نیست بسیار کمتر است. خیلی از حلالهای خدا لذت بخش است و پاداش کار خوب ۱۰ برابر است و کسی که به این دنیا آمده یا به جهنم نمی رود و یا اگر برود به بهشت برمی گردد و تا ابد در بهشت خواهد بود. تنها کسی در جهنم خالد است که عمداً به خداوند شرک ورزیده است.

نظرات نسبت به شرور

عضو هیئات علمی دانشگاه فردوسی  گفت: از نظر ارسطو، شر مقصودِ بالتّبع است و از نظر افلاطون شر امری عدمی  است. البته منظور از عدمی بودن شر اینست که سبب فقدان یک شیء و یا فقدان کمال آن است. و در فلسفه اسلامی هر دو نظر ادغام شده است. وی به نسبی بودن شر نیز اشاره ای کرد.

فلسفه شرور و بلایا

وی در بحث مهم و پرسئوال فلسفه شرور و بلایا توجه به چند نکته را ضروری دانست. اول اینکه: گاهی علت بلایا به نص صریح قرآن، عذاب الهی است که نتیجه اعمال بد و عصیان انسانهاست. البته این بنحوه موجبه جزییه است نه اینکه نتیجه بگیریم هرجا زلزله آمد آنها گناه عظیمی مرتکب شده اند و  گاهی سوء تدبیرخود انسانهاست. مثلا بی احتیاطی باعث تصادف کردن شخص شده. گاهی برای ارتقای درجه انسانهاست.

دکتر کهنسال  در ادامه اظهار کرد: اگر درجوامه کفر ظاهراً بلا کمتر نازل شده یا بخاطر تلاش خودشان بوده مثلا ژاپنی ها خانه های محکم و استاندارد ساختند و با زلزله قوی هم سالم ماندند. ویا بخاطر قرار گرفتن در سنت استدراج بوده.

وی بیان کرد: در جواب کسی که بگوید چرا خداوند اشیا را طوری خلق نکرد تا شر ایجاد نکنند، باید گفت: این نظام لایتخلَّف عالم است و گرنه هیچ چیز نباید خلق می شد و این با فیاضیت خدا ناسازگار است.

شبهات ظرفیت ها

وی با اشاره به این مطلب که ظرفیت های انسانها با هم متفاوت اند، عنوان کرد: ظرفیت ها، هیچ تاثیری در حساب خداوند ندارند و حساب و کتاب پروردگار بر اساس اعمال اختیاری انسانهاست.

کهنسال افزود: البته تقسیم ظرفیت ها تصادفی نیست و خداوند با علم بی نهایت و قبل از ایجاد خود می داند که افراد را در چه جایگاه و شرایطی قرار دهد.

عصمت و ظرفیتهای پیامبران الهی

عضو هیات علمی گروه فلسفه و کلام دانشگاه فردوسی اظهار کرد: سه فرض برای عصمت انبیا علیهم السلام میتوان درنظر گرفت: فرض اول اینست که: به انبیا علیهم السلام از همان اول همه چیز داده شده. این فرض ظلم و باطل است. فرض دوم اینست که همه چیز را خود انبیا علیهم السلام بدست آورده اند که به نص صریح قرآن چنین فرضی نیز باطل است. فرض صحیح اینست که بخشی از عصمت انبیاء علیهم السلام اکتسابی و بخشی موهبتی است.

عالم ذر

کهنسال در پایان به تبیین عالم ذر پرداخت و افزود: بهترین نظر نسبت به عالم ذر، نظریه علامه طباطبایی است که در آن عالم ذر مقدمه ورود به این عالم بوده و موخره خروج از این عالم است.

• 
• 
• 
• 
• 
•