شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، دکتر حسنیه نجات‌زادگان، مسؤول سابق امور بانوان شورای اسلامی هرمزگان در کارگاه آموزشی سوادهای هزاره سوم که در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، ضمن به ارائه مبحث «سواد نگارشی» به معرفی چند مکتب ادبی پرداخت و عنوان کرد: مکتب «رئاليسم» که بیشتر به مسائل طبقه پایین جامعه می پردازد هرگز بر اوهام و تخيلات شاعرانه استوار نيست، بر حقايق تلخ و شيرين زندگي متکي است و زندگي را همانگونه که هست مي نماياند نه آنچنان که بايد باشد.
وی با بیان اینکه در لغت رئاليسم به معني واقع گرايي و حقيقت نويسي است واقعياتي که گاه انسان را مي گرياند و گاه مي‌خنداند، افزود: نويسنده رئال در خلق اثر خود بی طرف است و هرگز خود را وارد داستان نمي کند؛ يک داستان رئاليستي در واقع گزارشي است از واقعيات روزمره زندگي انسانها که با عناصر زيباسازي داستان ها تزئين شده است.
دکتر نجات‌زادگان گفت: «بوف کور» و «سگ ولگرد» از صادق هدایت بر پایه مکتب رئاليسم نگاشته شده است.
وی ادامه داد: مکتب «ناتوراليسم» در ایران با پیش‌قدیمی صادق چوبک معروف شد؛ این مکتب واقعیات زندگی را خیلی زشت تر از آنچه که وجود دارد، نشان می دهد، صادق چوبک در کتاب «سنگ صبور» معتقد است انسان ذاتا کثیف است.
مدرس و پژوهشگر ادبیات فارسی با اشاره به اینکه در این نوع نوشته از زبان محاوره استفاده می شود، افزود: هنرمند ناتوراليست کمتر به واقعيت گرايي مي انديشد و مي کوشد که روش تجربي را در ادبيات رواج دهد، انسان را آلت دست طبيعت و جبر علمي مي داند، نه شخصيتي مستقل و آزاد.
دکتر نجات‌زادگان عنوان کرد: مکتب «پارناس» که هنر برای هنر است در این نوع سبک نگارشی محتوا مهم نیست قالب مهم است که باید زیبا باشد.
وی به مکتب «سمبوليسم» اشاره و بیان کرد: کار شاعر و نویسنده اینست که واقعیت‌های پنهان در هستی را در قالب نماد و سمبل بیان کند؛ سمبوليست ها بر اين باورند که در طبيعت هيچ چيز به صورتي که ما مي بينيم نيست و همه چيز آفريده روح و انديشه ماست.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه سهراب سپهری و نیمایوشیج از جمله شاعران سمبلیک کشور ما هستند، ادامه داد: سمبوليسم‌ها معتقدند واقعیت‌هایی در جهان هستی وجود دارد که فقط شاعران و نویسندگان قادر به فهم آنها هستند، این سبک براي هر فکر يا موجودي يا احساس، يا تصوري، نماد، يا نماينده اي برمي‌گزيند که خواننده با توجه و غور وافر از نماد، به اصل آن دست مي يابد.
وی با بیان اینکه در مکتب «اکسپرسیونیسم» آن چیزی که ذهن می بیند واقیعت است نه آن چیزی که در بیرون وجود دارد، اظهار کرد: این آثار یک فشار یا ضرورت درونی را آزاد می‌کنند؛ این فشار بر اثر عاطفه یا احساس ایجاد می شود آزاد شدن نیروهای روانی به این صورت ممکن است به حرکات تندی منجر شود و ظواهر امور طبیعی را چنان دیگرگون کند که زشت به نظر می رسد.
دکتر نجات‌زادگان تصریح کرد: هدف اصلی این مکتب نمایش درونی بشر، مخصوصا عواطفی چون ترس، نفرت، عشق و اضطراب است و در طول داستان دائم به خواننده استرس تزریق می‌کند.
وی با اشاره به اینکه «سوررئاليسم» به معنای فراواقعیت و تخیل است، مطرح کرد: در مکتب سوررئاليسم از لایه‌های پیش از گفتار استفاده می شود؛ تا زمانی که مطلب در ذهن جاری است و به سمت ورق نیامده منطق بر گفتار حکم نمی کند، نویسنده سوررئاليسمی دنبال کلام قبل از نوشتن است که هنوز حالت منطقی پیدا نکرده است، کلمات در ذهن بهم ریخته است، زمان معمولی و تقویمی نیست زمان ذهنی است گاهی به سال‌های خیلی گذشته و دور می رود و گاهی به آینده ای دور.
مدرس و پژوهشگر ادبیات فارسی با اشاره به اینکه در مکتب اگزيستانسياليسم «وجود» بر «ماهیت» برتری دارد به عبارت ديگر فلسفه آنها اصالت نوعي عدم است، اظهار کرد: اين شيوه بيشتر در فلسفه مطرح است تا ادبيات، از مشهورترين بنيانگذاران آن «ژان پل سارتر» نويسنده و فيلسوف مشهور فرانسوی است که با کتاب معروفش «تهوع» اين سبک را بنيان نهاد.
گفتنی است، دوره آموزشی «سوادهای هزاره سوم» از سوی مرکز آموزشی شیخ بهائی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار می‌شود.
