شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، حجت الاسلام دکتر محمد رضا زائری، کارشناس مسائل فرهنگی در نشست علمی مدیریت تولید و بازاریابی محصولات فرهنگی که در دفتر تبلیغات خراسان رضوی برگزار شد، با بیان اینکه یکی از چالش‌های جدی جریان تبلیغ دین در سال‌های اخیر و در آینده، چالش و بحران مخاطب است، گفت: به این علت از این چالش با عنوان بحران یاد می‌کنم که ما روحانیون با این مخاطب جدید فاصله داریم.
وی تأکید کرد: اساساً جریان‌های تبلیغی، رسانه‌ای و دینی که با مخاطب در ارتباط هستند در طول تاریخ با این چالش روبرو بوده‌اند اما تفاوت اینجاست که در گذشته فاصله میان روحانیت و مخاطب به این میزان نبوده است.
حجت الاسلام زائری با بیان اینکه در گذشته مخاطب در متن زندگی روحانیت و البته طلبه در متن زندگی مردم قرار داشت، عنوان کرد: حتی از نظر معماری مسجد و مدرسه علمیه در متن بازار قرار داشت و تا همین اواخر نیز بزرگان اصرار داشتند که طلبه باید شاگردی بازار کرده باشد.
کاهش فاصله میانگین سواد حوزه با جامعه
کارشناس مسائل فرهنگی خاطرنشان کرد: در گذشته میانگین سواد در حوزه‌های علمیه از میانگین سواد در جامعه به شدت بالاتر بود اما امروز این فاصله و برتری کمّی، بسیار کم شده و امروز مخاطب پای منبر را قشری از دکتر، فوق لیسانس، لیسانس و دانشجو تشکیل می‌دهند با این وجود ادبیات، بیان، منطق و فضای فکری روحانی همچنان همان ادبیات و منطق ۷۰ سال قبل است و با تغییر مخاطب، تغییری نکرده.
وی عنوان کرد: دیکشنری آکسفورد هر سال منتشر و شورای واژه گزینی آن تعدادی واژه به آن اضافه و تعدادی حذف می‌کند اما توضیح المسائلی که امروز یک نوجوان بناست آن را مطالعه کند همانیست که پدران و پدر بزرگ‌های ما مطالعه و استفاده می‌کردند.
این پژوهشگر عرصه رسانه افزود: اگر از مردمی که به دفاتر مراجع تقلید تماس می‌گیرند سوال کنید اغلب می‌گویند پاسخ مبهمی چون «اگر چنین و چنان است، حکم فلان است» دریافت کردند.
درک زبان منطق مخاطب مهم‌تر از زبان لفظ اوست
حجت الاسلام زائری با تأکید بر اینکه فراگیری و فهمیدن زبان منطق و ذهن مخاطب به مراتب مهم‌تر از زبان لفظ اوست، بیان کرد: اگر بناست برای مخاطب شبه قاره فعالیت کنیم بهتر است از فردی از خود شبه قاره که مردم آنجا را می‌شناسد استفاده کنیم.
مدیر مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب سرچشمه تهران با بیان اینکه اگر منطق ذهن مخاطب را درک نکنیم نمی‌توانیم با او ارتباط بگیریم، گفت: ما در گذار از جامعه سنتی و تحولات اجتماعی جدید با مخاطب فاصله گرفتیم، این مخاطب فضای ذهنی، نوع تفکر و نگرش، دیدگاه و علائقش تغییر کرده است.
وی ادامه داد: مخاطب امروز مخاطب اینستاگرام، فیسبوک و تلگرام است که دابسمش تولید می‌کند، جدی‌ترین موضوعات را دست می‌اندازد، همه چیز را به چالش می‌کشد و دیگر مانند گذشته سخن فلان علامه برای او یک منبع و مرجع محسوب نمی‌شود.
حجت الاسلام زائری با تأکید بر اینکه باید دنبال وجه اشتراک و حلقه وصل با این مخاطب باشیم، گفت: این مخاطب شاید در بسیاری از حوزه‌ها نسبت به مخاطب گذشته آمادگی بیشتری داشته باشد اما آیا ما طلبه‌ها آمادگی پاسخگویی را داریم؟ آیا ما می‌خواهیم با همچین مخاطبی ارتباط برقرار کرده و سخن دین را به او عرضه کنیم؟
مخاطب را به عنوان خریدار تلقی کنیم
وی با اشاره به این نکته که مخاطب به چالش تبدیل شده زیرا او را به عنوان خریدار تلقی نکردیم، گفت: باید مخاطب را به عنوان خریدار و خودمان را به عنوان فروشنده و عرضه کننده کالا در نظر بگیریم تا بدین نحو منطق بازار که عنوان می‌کند تا تقاضا نباشد، عرضه بی‌معناست را رعایت کنیم.
کارشناس مسائل فرهنگی با بیان اینکه در صورت رعایت منطق بازار، کالا ارزش و قیمت پیدا می‌کند، گفت: حتی اگر عرضه بیش از تقاضا باشد در انتقال پیام اخلال به وجود می‌آید.
وی با تأکید بر اینکه باید بازار، نیاز بازار، علایق، پسند و ظرفیت بازار و مخاطب را بررسی و مطالعه کرد، گفت: باید بررسی کنیم که چه مطلبی را به چه صورتی عنوان کنیم تا در مخاطب تأثیر بگذارد چرا که مخاطب تکلیف و خواسته‌هایش را مشخص کرده است؛ اگر کالای تولیدی ناظر به نیاز، تقاضای و شرایط مخاطب باشد به موفقیت می‌رسد چرا که بر اساس قاعده بازار حرکت کرده است.
