شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش ستاد خبری همایش قرآن پژوه روشن بین «سومین همایش تفسیر و تفسیر نگاری در سده اخیر حوزه علمیه خراسان» و نکوداشت آیت الله شیخ محمد واعظ زاده خراسانی دکتر حسن انصاری؛ دکترای فلسفه و عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات عالی پرینستون آمریکا در یادداشتی پیرامون روش علمی و فقهی آیت الله محمد واعظ زاده خراسانی می نویسد: نخستین کتابی که از آیت الله واعظ زاده خراسانی خواندم مقدمه و برخی تصحیحات ایشان در رسائل الشیخ الطوسی بود. همان زمان پی بردم که آقای واعظ‌زاده محققی است که نوع تراجم‌نگاری ایشان با بسیاری از محققان متفاوت است.
مجموعه مقالات کنگره شیخ طوسی را هم که همان سال‌ها خواندم باز همین رویکرد محققانه و علاقه به شخصیت شیخ طوسی از آن پیدا بود. این علاقه را آن مرحوم وامدار استادش مرحوم آیتُ‌الله بروجردی بود که در نشر اندیشه و آثار و منهج شیخ طوسی در ادوار اخیر سهم اول را در حوزه‌های علمیه داشت. هم در نشر آثار رجالی و فقهی و اصولی او همت داشت و هم در معرفی افکار فقهی و اصولی و اعتقادی ایشان.
بی‌تردید یکی از گرایش‌ها مهم مرحوم آیتُ‌الله بروجردی که آیت‌الله واعظ‌زاده آن را به جدّ ترویج می‌کرد ضرورت آشنایی با فقه اهل‌سنت برای فهم فقه اهل‌بیت: و توجه به تاریخ مباحث فقهی و پیش‌زمینۀ طرح کلی مباحث فقهی در زمینۀ عام اسلامی و فقه سُنّی است.
این مطلب را مرحوم آقای واعظ‌زاده در تمام سال‌ها تلاش فقهی و فکری‌اش در طول عمر درازش دنبال کرد و منشأ آثار و برکات مهمی در جهت احیای این اندیشه در حوزه‌های علمیه شد.
آیت‌الله واعظ‌زاده در نوشته‌ها و سخنرانی‌های مختلفی در انتقال و تعلیم این مبانی سهم وافری داشت. کما اینکه در چاپ آثار رجالیِ مرحوم آقای بروجردی همتی بلند داشت و مبانی و ساختار و شیوه بحث‌های رجالی مرحوم استادش را در ترتیبُ الأسانید به‌خوبی تبیین کرد.
همچنین این اندیشه با تفکر «تقریب»ی مرحوم آیتُ‌الله بروجردی هم مرتبط بود. تفکر تقریبی آن مرجع یگانه و آگاه زمان در نوع خود در تمام تاریخ اسلام مشابهی ندارد. مجموعه تلاش‌های فکری و اجتماعی آیتُ‌الله بروجردی در مقام بالاترین مرجع فکری و دینی شیعه برخاسته از نوع جهان‌بینی و تفسیر کلی و الهیاتی او از دیانت اسلام و نبوت و امامت بود؛ امری که مرتبط با تفسیری بود که از حدیث ثقلین ارایه می‌داد. این تفسیر و این نوع نگاه، ریشه در شناخت عمیق مرحوم آیتُ‌الله بروجردی نسبت به تاریخ کلام و فقه اسلامی و به‌طورخاص «فقه و کلام اهل‌سنت» داشت.
آیت‌الله واعظ‌زاده خراسانی به مسایل اسلامی ازنقطه‌نظر تمدنی و اندیشۀ حکومت هم نظر داشت و از این نقطه‌نظر دیدگاه‌های خاصی دربارۀ تحولات خلافت راشدین داشت که به‌نظر من همان هم دیدگاه‌های تقریبی ایشان را در سال‌های بعد از انقلاب سمت‌وسوی می‌داد و گاه متمایز از اندیشۀ تقریبی مرحوم آیتُ‌الله بروجردی می‌کرد.
متن کامل این یادداشت در ویژه نامه نکوداشت آیت‌الله شیخ محمد واعظ زاده خراسانی آمده است.
