شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، حجت الاسلام والمسلمین مجتبی زارعی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، در اولین نشست تخصصی آموزش تفکرگرا و پژوهش محور که به همت مرکز تخصصی طوبی برگزار شد، به بایسته های آموزش تفکرگرا و پژوهش‌محور پرداخت و گفت: آموزش پژوهش محور یک فرایند چند وجهی است و در آن باید تلاش کرد تمام جوانب ذهن فراگیر رشد کند. آموزش پژوهش‌محور فرآیندی است که در ضمن آموزش مفاهیم و قضایای علمی یک دانش به فراگیر، فرآیند و روش پژوهش در مسائل آن علم هم آموزش داده ، بلکه ملکات علمی را هم نهادینه شود، و بالاتر از آن نگرش علمی و پژوهشی در آن دانش را هم ایجاد کند. اهم مهارت ها و ملکات پژوهشی: توان مطالعه، یادداشت برداری و ثبت اطلاعات به صورت نظام‌مند، خلاصه کردن نکات، نگارش علمی، تطبیق مفاهیم بر مصادیق مسائل و کبریات بر صغریات یا به عبارتی تفریع اصول، تحلیل شناخت مساله و مشکل، تحلیل و فهم نظام مند از نظریات و نقد است.
به عبارت دیگر هم باید مجموعه دانش و مهارت ها را به فراگیر آموزش داد و هم ملکات علمی و اخلاق پژوهشی را در او نهادینه کرد.
وی در ادامه به فرآیند آموزش پژوهش‌محور اشاره کرد: در آموزش پژوهش محور، شیوه های تدریس، محتوا وشیوه های ارزشیابی باید یک سو باشند. روش های تدریس باید متناسب با تفکرگرایی و پژوهش محوری باشد و از شیوه های فعال استفاده شود و فراگیر در فرایند آموزش عنصری منفعل نباشد. به این نکته نیز باید توجه داشت که آموزش(تعلیم و تربیت) حتما باید تدریجی باشد و علاوه بر آن در این رویکرد آموزشی باید تفاوت افراد در استعداد و قابلیت ها حتما در نظر گرفته شود. این نکته در برنامه ریزی محتوایی، استعدادیابی، تدوین متن، آموزش و تدریس استاد ، ارزشیابی و جهت‌دهی فراگیر باید مد نظر قرار بگیرد.
وی در انتها به نظریات مطرح در حوزه شناختی و اهداف آموزشی همچون نظریات بلوم و همکارانش و گانیه اشاره و به محتوایی که نظریه پردازان داخلی از جمله دکتر حبیبی در بومی‌سازی این نظریات داشته اند, پرداخت. اگر نگاه جامعی که در این رویکرد درباره برنامه ریزی درسی آمده است مد نظر قرار بگیرد، و به فرآیند پژوهش و پیاده کردن قواعد آن توجه شود اهداف برنامه نظام آموزش پژوهش محور حاصل خواهد شد.
