شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، حجت الاسلام والمسلمین علی رحمانی، مدیرکل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در گفتگویی به تبیین اهمیت انتخابات و مشارکت در این فریضه پرداخته و نیز به عوامل افزایش مشارکت، راهکارهای حضور حداکثری و ضرورتهای حول آن اشاره کرده است.
متن این گفتگو در ذیل آمده است:
- اهمیت انتخابات ۱۴۰۰ در چیست؟
در این رابطه سه نکته شایان توجه است:
نکته اول. انتخابات، نماد مشارکت مردم در عرصه سیاسی است. ایران در چهل سال گذشته انقلاب اسلامی، موفق ترین حکومت در ایجاد مشارکت سیاسی در سطح عمومی بوده است. این مشارکت ها، انتقاد به غیر مردمی بودن حکومت ایران را که نوعا از سوی دشمنان و مخالفان نظام اسلامی مطرح شده، به چالش کشیده است. بر همین اساس مورد طمع مخالفان جهت ایجاد شکاف اجتماعی، ضعف امنیتی و واپس گرائی سیاسی قرار گرفته است. اتفاقات ناگوار چند سال اخیر در حوزه اقتصادی و معیشت مردم، برخی اتفاقات امنیتی در دو سال گذشته بخصوص واقعه آبان ماه، برجسته سازی تأثیر تحریم ها و غیره، از سویی مخالفان را در رسیدن به مطامع خود حریص تر کرده و از سوی دیگر علاقمندان به حرکت و جریان انقلاب را پر تحرک تر ساخته است. طبیعی است که در این شرایط میزان مشارکت در انتخابات، می تواند پیام های مختلفی را به همه اطراف دخیل در سرنوشت ایران ارسال کند؛ اما اینکه باید چه پیامی را به دشمنان و مخالفان داد، به اهمیت انتخابات ۱۴۰۰ افزوده است.
نکته دوم. پس از رونق گیری دموکراسی، انتخابات، نماد مشارکت سیاسی در حکومت های دموکراتیک شده و حضور مردم مشروعیت را برای آنها به ارمغان آورده است. به موازات رشد این فرم از حکومت که بر مؤلفه های مدرنیته بنا گردید، گونه دیگری از اندیشه سیاسی، در تقابل و تضاد با ارزش های اومانیستی دوران مدرن، معرفی شده که در آن هویت دینی و گرایش های ایمانی محور رفتارهای سیاسی قرار گرفته است که از آن با عنوان «مردم سالاری دینی» یاد می کنند. مردم سالاری دینی رویکرد و تفسیری متفاوت از مشارکت سیاسی مردم در حکومت دینی است.
تفاوت هایی میان دو نگرش دموکراسی و مردم سالاری دینی در مبانی و نظام مسائل و تحلیل فعالیت های سیاسی مبتنی بر آنها وجود دارد. با این توضیح که در نظام اسلامی، بر اساس دیدگاه مشهور اندیشمندان مسلمان، نقش مردم، در حوزه مقبولیت و نه مشروعیت مؤثر می افتد. مشروعیت این نظام با نظر به مبانی کلامی، از حق حاکمیت الهی سرچشمه گرفته، در عرصه حاکمیت سیاسی، از نظریه مشروعیت الهی تبعیت می کند. مقبولیت، به رضایت مردم وابسته است؛ به این صورت که بدون رضایت مردم، حکومت مشروع، فعلیت پیدا نمی کند نه آنکه اساسا مشروعیت ندارد یا اگر فعلیت یافت، تداوم حیات آن با موانع مختلفی روبرو می شود. این موانع می تواند در مرحله تداوم و استمرار حکومت، بر اقتدار و ضریب نفوذ قدرت سیاسی، امنیت داخلی و خارجی، ایفای نقش در مجامع بین المللی و به تبع اینها رشد اقتصادی، توسعه پایدار و غیره تأثیرات زیانباری بگذارد. به عبارت دیگر مشارکت حداکثری، پشتوانه ملی و سرمایه سیاسی قابل توجه برای مسئولانی است که برای حضور در عرصه مدیریت کلان جامعه انتخاب می شوند. هر مقدار این پشتوانه مستحکم تر و اقبال عمومی فزون تر و بیشتر باشد، به قدرت پیش برندگی دولت مبدل می شود.
نکته سوم. در شرایط کنونی شیوع کرونا و آثار روانی آن، درصدی از مشارکت عمومی کاهش خواهد یافت، در این بستر، دشمنان نظام اسلامی در تلاشند تا افزون بر تأثیر این عامل طبیعی، با تحریک احساسات منفی مردم که از وقایع مختلف چند سال اخیر متألم گشته است، پیش از انتخابات بر انگیزه و میزان مشارکت مردمی اثر منفی بگذارند. اگر در این مرحله به موفقیتی برسند، عدم اقبال مردم به صندوق های رأی را به تقابل عنصر جمهوریت با اسلامیت باز می گردانند و آنچه باید در حوزه مقبولیت و کارآمدی یا عدم کارآمدی یک جریان سیاسی تحلیل گردد را به حوزه مشروعیت می کشانند و گام های دیگر خود را در جهت تخریب و تضعیف دستاوردهای انقلاب مردمی ایران بر می دارند.
- با وجود تمام مشکلات اقتصادی و … چرا مردم باید در انتخابات مشارکت داشته باشند؟
مشکلات اقتصادی تحت تأثیر عوامل متعددی چون زیر ساخت ها و مکانیسم های معیوب، نظام دیوان سالاری حجیم و کند کننده، وابستگی نرم نظام اقتصادی در حوزه اندیشه به نظریه ها و دیدگاه های لیبرالیستی ناسازگار با نظام هنجار-ارزش در جامعه دینی، خلق ناموجه پول توسط نظام بانکی بخصوص بانک های خصوصی، کاهش ارزش پول، بروز فساد اقتصادی، سفته بازی و دلالی، افزایش لجام گسیخته قیمت ها بویژه در ملزومات زندگی و … است. انتخابات، رأی به نگرشی است که می تواند این وضعیت نابسامان را به سمت اصلاح برده یا آن را تشدید کند.
البته فعالیت حرفه ای احزاب سیاسی و ایفای نقش صحیح آنها در پیاده سازی سیستمی جهت کاهش آسیب ها بسیار ضروری است. تا وقتی که احزاب به صورت قارچ گونه و در هنگامه انتخابات ظاهر می گردند و پس از آن صرفا در سهم خواهی ها و حفظ منافع گروهی در بدنه حاکمیت حضور پیدا می کنند، بسیاری از این مشکلات درمان قطعی نیافته و در آنها به مسکنی مقطعی اکتفا می شود. برای حل بنیادین این قبیل مشکلات و مشابه آنها در حوزه های دیگر مانند: آموزش، فرهنگ، سیاست، جمعیت و خانواده، مسکن و غیره باید احزابی با فعالیت های حرفه ای در کنار مشارکت نخبگانی به سمت طراحی سیستم های دانش بنیان رفته و خطاهای آن سیستم ها را در مقام عملیات به صورت مداوم بر طرف سازند تا علاج مشکلات به صورت پایه و پایدار اتفاق افتد.
به هر حال در شرایط کنونی آنچه از اهمیت برخوردار است، مشارکت برای انتخاب مناسب و در ادبیات رایج امروزه «انتخاب اصلح» و روی کار آمدن دولتی توانمند است. حتی در همین وضعیت و شرایط هم می توان با انتخاب درست، سرنوشت جامعه و ملتی را تغییر داد.
- چه عواملی باعث مشارکت بالا یا پایین مردم در انتخابات می شود؟
پیشرفت فراگیر در حوزه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، توسعه عدالت و امنیت، رشد و برخورداری از نظام سلامت و حمایت های مکمل، نظام آموزشی برابر، مبارزه قاطع با فساد در اشکال مختلف و غیره عواملی است که امید به مشارکت را در مردم افزایش می دهد. این عوامل منجر به رشد مشارکت عمومی در انتخابات گردیده و بروز خلل در هر یک از آنها زمینه ساز کاهش مشارکت عمومی خواهد شد.
- راهکارهای حضور حداکثری مردم در انتخابات چیست؟
در کشور ما طیف ها و جریان های فکری متفاوتی وجود دارد. هر کدام از آنها به عامل یا عواملی خاص واکنش نشان می دهند. با این وجود چند راهکار تأثیرگذار بر حضور حداکثری که از جایگاه مهم تری برخوردارند را متذکر می شوم:
- آگاه سازی، آگاه نمودن مردم از تأثیر مثبت یا منفی مشارکت یا عدم مشارکت آنان در انتخابات و سرنوشت سیاسی کشور؛
- معرفی برنامه به منزله عامل مؤثر و پایدار در حیات و بالندگی کشور بجای شعار جذاب سیاسی که عامل ناپایدار سال های پیشین بوده است؛
- حضور نماینده ای از طیف ها و جریان های مختلف فکری؛
- حضور حداکثری در انتخابات چه ضرورتی دارد؟
فارغ از تعیین سرنوشت سال های بسیار حساس پیش رو، انتخابات حداکثری تضمین کننده امنیت داخلی و تقویت کننده جریان مقاومت در منطقه است.
