شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید محمد ذوالفقاری، معاون امور بین الملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی در نشست مجازی «آنچه رییس جمهور آینده در مورد فرهنگ باید پاسخ دهد» که توسط گروه آموزشی فرهنگ و ارتباطات اسلامی مرکز آخوند خراسانی (ره) برگزار شد، به ده سوال اصلی پرداخت که رئیس جمهور آینده باید در حوزه فرهنگ به آنها پاسخ دهد.
وی در ابتدا رویکرد مناظره های برگزار شده را از حیث پرداختن به مقوله فرهنگ مورد انتقاد قرار داد و عنوان کرد که متاسفانه آخرین حوزه مورد دغدغه نامزدهای انتخابات در این دوره فرهنگ است. وی در ادامه بحث با مطرح کردن گزاره های سوالی ده محور اصلی را که دولت آینده باید در آنها به برنامه ریزی و اتخاذ تصمیمات جدی اقدام کند تشریح و تبیین نمود.
اولین محوری که وی به آن پرداخت تعدد و ناهماهنگی دستگاه های فرهنگی است به گونه ای که از نظر وی با وجود این تعداد از نهادها در عمل بازخورد مثبتی در جامعه دیده نمی شود. ایشان در مثالی در این رابطه افزود که طبق آمار ۵ درصد از جمعیت کشور توانایی قرائت قرآن دارند و از این میان هم حدود ۵ درصد برای تلاوت قرآن وقت می گذارند. بنابراین رئیس جمهور آینده باید مشخص کند که چه برنامه ای برای این قبیل معضلات ناشی از عدم هماهنگی دستگاه های فرهنگی در امر ترویج فرهنگ دارد.
محور دوم بحث دکتر ذوالفقاری به سیاست های فرهنگی جمهوری اسلامی در سطح ملی و بین المللی می پردازد. ایشان معتقد بودند که سیاست گذاری فرهنگی مستلزم تبیین شبکه مسائل فرهنگی است. مسائلی که نمی توان آنها را از مسائل اقتصادی همچون فقر، بیکاری، اسراف و … جدا دانست.
وی همچنین بیان کرد: همانگونه که ما برای تأمین امنیت ملی در مقابله با اسرائیل در منطقه نفوذ کردیم و برنامه داریم، چه اقدامی هم قرار است در حوزه فرهنگ منطقه خاورمیانه انجام دهیم. از نظر وی دستگاه های فعلی صرفا گزاش ساز هستند و بصورت بسیار زیبا و عالی در مناسبت های مختلف تولید گزارش می کنند که نهایت فایده این گزارش ها پر کردن سایت های این نهادها است. ولی نتایج آنها در مقابل هزینه ها و ظرفیت های بسیاری که برای آنها هزینه می شود بسیار ناچیز است. بنابراین، دولت آینده باید برنامه خود را چه در حوزه سیاست داخلی و چه در حوزه سیاست خارجی فرهنگ تصریح کند.
بودجه فرهنگی سومین محور دغدغه مطرح شده توسط حجت الاسلام و المسلمین ذوالفقاری بود و با به چالش کشیدن درصد بودجه فرهنگی کشور و درصد محقق شده آن گفت: متأسفانه در حال حاضر به دلیل مشکلات اقتصادی اولین حوزه ای که بودجه آن محدود می شود فرهنگ است و با توجه به اینکه حفظ بقای سازمان های فرهنگی در اولویت است لذا در عمل برنامه های فرهنگی تعطیل می شوند. بنابراین، رئیس جمهور آینده باید نسبت به این سوال پاسخگو باشد که آیا حاضر است حداقل ۱۰ الی ۱۵ درصد از بودجه کشور را به فرهنگ اختصاص دهد یا خیر؟ و آیا حاضر است برای دیپلماسی فرهنگی (که بر اساس آن مدعی هستیم باید در منطقه الهام بخش باشیم) بودجه ارزی اختصاص دهد؟
وی افزود: محور چهارم ناهماهنگی و موازی کاری و عملکرد گزارش محور نهادهای فرهنگی برون مرزی است،که متأسفانه نهادهای مختلف فرهنگی همچون سازمان فرهنگ و ارتباطات، جامعه المصطفی، مجمع جهانی اهل بیت، تقریب مذاهب، نمایندگی های مقام معظم رهبری، بیوت مراجع عظام، تشکیلات سپاه قدس و حتی شخصیت های حقیقی دارای دغدغه های دینی و فرهنگی در کنار صدا و سیما گزارش هایی برای یک برنامه واحد همچون ارتحال امام خمینی (ره) ارایه می دهند و از آنجا که همه این ها همراه با صرف بودجه هایی محقق می شوند لذا رئیس جمهور آینده چه پاسخی در مورد این موازی کاری ها و جزیره ای عمل کردن ها دارد؟
پنجمین محوری که در صحبت های وی مطرح شد اختلاف برخی وزارت ها و نهادها همچون وزارت فرهنگ و ارشاد با صدا وسیما در زمینه رسانه های جدید و تعاملی همچون VOD ها بود که لزوم پاسخگویی نسبت به ماهیت برنامه های دولت آینده در رابطه با آنها امری ضروری برشمرده شد.
ششمین موردی که در این وبینار مورد تأکید قرار گرفت تربیت نیروی فرهنگی در داخل و بین الملل بود. به نظر وی به دلیل سیاست گذاری های نادرست در دهه های گذشته افراد مستعد و باهوش به حوزه هایی غیر از فرهنگ گسیل شدند و این حوزه تا حدی با کمبود نیروی متخصص و توانمند مواجه است.
وی معتقد است نیروی فرهنگی نیرویی است که بتواند کار فرهنگی خلق کند نه اینکه فقط امور کلیشه ای فرهنگی را انجام دهد و کار فرهنگی کاری است که نتیجه آن تغییر نگرش، بینش و عادات سبک زندگی بوده و موج آفرینی کند و بتواند جمعی را از لحاظ تئوری اداره کند نه اینکه فقط کار لجستیک و پشتیبانی و اقداماتی همچون چاپ بنر و پوستر و اردو و از این قبیل کارها که البته بخش کوچکی از فرایند کار فرهنگی هستند انجام شود. بنابراین، تعیین تکلیف نسبت به چیستی برنامه های دولت آینده در این رابطه امری مهم و حیاتی در زیست فرهنگی کشور است.
محور هفتم سخنان به اختلاف میان نهادهای فرهنگ و هنر و حوزه های دینی اختصاص می یابد. مثلا چرا یک برنامه هنری را چند نهاد متولی تأیید می کنند ولی یک نهاد دیگر رد؟ این اختلاف را در این قبیل موارد چه کسی باید حل کند؟ اگر این برنامه نباید باشد چرا از ابتدا حذف نمی شود؟ اگر اجازه دارد باشد پس چگونه باید باشد و چگونه باید مدیریت شود؟ سوالاتی که تا کنون بی پاسخ مانده اند و لازم است که رئیس جمهور آینده به آنها پاسخ دهد.
دکتر ذوالفقاری بیان داشت: ممیزی محصولات فرهنگی هشتمین موردی است که نیازمند شفاف سازی توسط دولت آینده است. بسیاری از ممیزی های صورت گرفته در واقع ممیزی نیستند زیرا برای مثال در مورد کتاب مشاهده می شود که کتاب هایی وجود دارند که نقدهای مغرضانه به اسلام کرده اند ولی زیرکانه از کلماتی استفاده شده است که ممیز نسبت به آنها حساس نشود و یا فیلم های هنری در سینما و شبکه خانگی تولید می شوند که هم از نظر فنی ضعیف هستند و هم از نظر محتوایی مبتذل می باشند. لذا باید مشخص شود که ممیزی این قبیل آثار را چه کسی باید پاسخگو باشد.
حجت الاسلام و المسلمین ذوالفقاری در نهمین محور بحث خود در زمینه فرهنگ به اقتصاد فرهنگ اشاره کرد و گفت: رئیس جمهور باید برنامه جامع و قابل اعتمادی در این حوزه که مرتبط به چگونگی درآمدزایی اقدامات فرهنگی است داشته باشد.
دهمین و آخرین محور بحث وی مشکلات سرمایه گذاری خارجی در حوزه فرهنگ است. وی با ذکر مثال هایی از برخی محدودیت های موجود در مقابل سرمایه گذاران خارجی ابراز داشتند که شناسایی راهکارهای عملیاتی برای فائق آمدن بر این محدودیت ها و تسهیل سرمایه گذاری خارجی در فرهنگ از جمله اقداماتی است که دولت آینده باید تصمیم خود را برای تحقق آن اتخاذ و اعلام کند.
