ضرورت و ابعاد رویکرد «مقارن» در مطالعات اسلامی

شبکه معالم ـ رییس میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی اظهار داشت: رویکرد «مقارن» یعنی شیوه‌ای از تحقیقات و مطالعات علمی که در آن به آراء نظریات و یافته‌های صرفاً یک مذهب خاص محدود نمی‌شود، چرا‌که در کلام اسلامی که یک علم است، مذاهب و مکاتب مختلفی از جمله اشاعره، معتزله، همچنین شیعه زیدیه، شیعه امیه و یا در علم فقه مذاهب مختلفی وجود دارد که هرکدام یک مکتب فقهی چون مکتب فقهی حنفیه، شافعیه هستند.‌

به گزارش شبکه معالم، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مجتبی الهی‌خراسانی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی، درخصوص «ضرورت و ابعاد رویکرد مقارن در مطالعات اسلامی» با بیان این مطلب اظهار کرد: رویکرد مقارن به این معناست که ما در چارچوب‌های وسیع دانش کار علمی انجام دهیم و خود را به چارچوب‌های یک مذهب محدود نکنیم و این موضوع در مقام گردآوری است. به این معنا نیست که در مقام داوری علمی و نتیجه‌گیری هم کاملاً غیراستدلالی و یا با رها کردن استنباط و استدلال بحث را پیش ببریم.

الهی‌خراسانی عنوان کرد: در اینجا هر دانشمندی طبق چارچوب‌های علمی که برای خود اثبات شده است، کار خود را پیش می‌برد. در مقام داوری طبیعی است که اغلب دانشمندان مذاهب به سمت استدلال‌هایی که مبانی آن‌ها را قبول دارند، حرکت کنند.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: البته در رویکرد مقارن هم یک فضای گفت‌وگوی مذهبی پدید خواهد آورد و قبلاً هم این چنین بوده است، مراودات علمی را از تعصبات مذهبی خارج می‌کند و هم‌چنین نقدهای مذهبی به جای اینکه در صحنه اجتماعی پیش رود، در چارچوب‌های علمی مطرح می‌کند.

وی اضافه کرد: می‌توان گفت حداقل فایده رویکرد مقارن این است که نزاع‌های مذهبی را از صحنه جامعه گردآوری و به روی صحنه کاغذ می‌آورد و امروز برای مقابله با تکفیر و مقابله با خشونت‌های مذهبی، یکی از بهترین راه‌ها، چارچوب‌های علمی رویکرد مقارن است. البته هر مذهبی هم چارچوب‌های مذهبی خود را برای عمل و یا رفتار اجتماعی محفوظ خواهد داشت.

الهی‌خراسانی بیان کرد: قرن‌ها است که این رویکرد در شیعه وجود دارد، بین اهل‌تسنن نیز میان مذاهب خود بیشتر و با شیعه کمتر و بعد از یک فطرت، تقریبا ۲۰۰ تا ۳۰۰ ساله که از دوره اخباریان تقریبا آغاز شد، مجددا مطالعات مقارن در شیعه در حال بازگشت به پایگاه خود است.

منبع: ایکنا

دیدگاهتان را بنویسید