شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، حجت الاسلام و المسلمین جبرئیلی، عضو هیئت علمی گروه کلام و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نشست تخصصی «جریان های کلامی در جهان اسلام» که از سوی گروه آموزشی فلسفه و کلام اسلامی مرکز تخصصی آخوند خراسانی برگزار شد، گفت: کتاب اصول تا قرن هفتم منظور کتاب های کلامی بوده است. مثلا شیخ طوسی وقتی مطلبی را بیان می کرده و آن زا ارجاع به کتاب های اصولی می داده است منظور کتاب های کلامی وی است. ما بادی با تاریخ علم کلام آشنا شویم.
وی در ادامه مطالعه منابع «مجله نقد و نظر شماره ۶۵، ۶۶،۶۷ تاریخ امامیه و شماره ۶۸ تاریخ ری»، «سیر تطور کلام شیعه(عصر غیبت تا خواجه نصیر) محمدصفر جبرئیلی» و «سیری در تفکر کلام معاصر، محمدصفر جبرئیلی» برای مطالعه بیشتر توصیه کرد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان این که باید جریان های معاصر کلامی را شناخت، افزود: رهبر انقلاب اسلامی تأکید داشته اند که کتاب های احمد امین مصری را مورد توجه قرار دهید؛ کتاب های وی عبارتند از «فجر الاسلام»، «ضحی الاسلام»، «ظهر الاسلام» و «یوم الاسلام».
وی با اشاره به این که احمد امین مصری یک دوره تاریخ تفکر اسلامی را بیان کرده و ما به این نوع از کارها نیاز داریم، تأکید کرد: ما باید جریان های کلامی جهان اسلام رابشناسیم و با شخصیت های مهم هر جریان آشنا باشیم.
حجت الاسلام و المسلمین جبرئیلی جریان های کلامی جهان اسلام را شامل جریانهای «شبه قاره هند»، «مصر»، «حجاز»، «آفریقا»، «ترکیه» و «ایران» دانست و افزود: جریان شبه قاره هند شامل مکاتب دیوبند، بریلوی، قرآنیون، اهل حدیث و تصوف و شخصیت های این جریان شاه ولی الله دهلوی (نویسنده کتاب حجه البالغه)، سید احمدخان هندی(نویسنده کتاب روح الاسلام)، سید امیرعلی، محمداقبال لاهوری(نویسنده کتاب احیای فکر دینی) هستند.
وی در ادامه بیان کرد: جریان کلامی مصر شامل اعتزال نو، احیاگران، تصوف و اخوان المسلمین بوده و سیدجمالدین اسدابادی، محمد عبده، رشید رضا و سید قطب شخصیت های این جریان هستند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان این که جریان حجاز در برگیرنده وهابیت و مهمترین شخصیت آن محمد بن عبدالوهاب است، گفت: شخصیت هایجریان کلامی آفریقا مالک بن نبی(الجزائر)، ابن عاشور(مراکش)، محمد آرکون(الجزائر)، راشد الغنوشی(مراکش) و مهدی سودانی (السنوسیه) هستند.
وی در نهایت با اشاره به این که شخصیت های جریان های کلامی ترکیه سعید نورسی(نورسیسم)، فتح الله گولن و ضیاء کالگوب هستند، به تشریح جریان های کلامی ایران پرداخت و گفت: جریان کلامی ایران به دو بخش «سنتی؛ عقل گرایان و اصولیون، تفکیکی، التاقطی و سلفی گرا و «روشنفکر دینی» تقسیم بندی می شود و شخصیت های این جریان عبارتند از: علامه طباطبایی و شاگردانش، امام خمینی و شاگردانش، آیت الله بروجردی و شاگردانش، میرزا احمد اصفهانی و شاگردانش، سید ابوالفضل برقعی و همفکران، بازرگان و همفکران و سروش و همفکرانش.
