شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، حجت الاسلام علی الهی، پژوهشگر مطالعات سبک زندگی اسلامی، در نشست تخصصی سواد دینی و کیفیت مصرف فرهنگی که در اتاق جلسات دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد در ابتدا به مفهوم چیستی سواد عمومی پرداخت و گفت: سواد عمومی آگاهی هایی هستند که مردم و نه جامعه علمی با بهره گیری از این آگاهی ها به انتخاب صحیح و درست در عرصه های مختلف می رسند؛ بنابراین برای تحلیل پیشرفت علمی هر جامعه ای صرفا به سواد های تخصصی آن جامعه نباید تکیه کرد.
وی در ادامه با اشاره به معنای مصرف فرهنگی بیان کرد: اگر ما هویت اجتماعی را مجموعه ای از باورها، ارزش ها و الگوهای رفتاری در نظر بگیریم تمام این مجموعه تابعی از الگوهای مصرفی هستند؛ بنابراین هویت اجتماعی جامعه به نظام مصرفی جامعه گره می خورد؛ از این رو اگر دنبال هویت دینی هستیم و به رفتار مصرفی توجه نکنیم اساسا حرکت و تلاشی برای کسب این هویت نخواهیم داشت.
وی اضافه کرد: در مصرف فرهنگی قدرت انتخاب، نمود بیشتری دارد، از این رو بسیاری از رفتار ها و انتخاب های ما در حوزه مصرف فرهنگی می تواند قرار گیرد.
حجت الاسلام الهی با بیان این که تأثیر سواد دینی وابسته به تعیین شاخص های دینی در مقوله سبک زندگی است، تصریح کرد: معرفت دینی برای انتخاب صحیح و درست در حوزه مصرف فرهنگی، می تواند به ما شاخص دهد، جرا که در اختیار ما شاخص هایی است که ما را به مصرف کالا و مصرف فرهنگی صحیح سوق می دهد.
وی خاطرنشان کرد: هنگامی می خواهیم از معرفت اسلامی و سواد دینی صحبت کنیم باید به سوادی برسیم که حاصل عملکرد مجتهدان باشد، یعنی مجموعه های فراوری شده ای را باید در دست مصرف کننده بدهیم تا او بتواند این مجموعه را برای انتخاب درست استفاده کند.
پژوهشگر مطالعات سبک زندگی اسلامی با اشاره به این که در مصرف فرهنگی و مجموعه سبک زندگی دینی به دنبال انتخاب هستیم، گفت: سبک زندگی کلیتی است از انسان ها که سه عنصر وحدت، تمایز و انتخاب و سلیقه در آن وجود دارد. لذا باید در دست مصرف کننده عناصری دینی باشد تا انتخاب دینی داشته باشد.
وی با تذکر به این نکته که سبک زندگی در فضای علوم اسلامی دارد با متن زندگی خلط می شود، ابراز داشت: نمیتوان یک مجموعه چند بعدی را به مجموعه روایات تقلیل داد. در سبک زندگی دنبال شبکه ای از رفتارها هستیم که در الگوهای رفتاری نمود پیدا کرده است، بنابراین مجموعه روایات منجر به الگوهای رفتاری نمی شود.
وی با طرح این پرسش که جایگاه روایات و سنت هایی که دستورالعمل هایی دارد چیست، پاسخ داد: باید به سمتی حرکت کنیم که سبک زندگی صرفا ناشی از احکام نباشد؛ باید به منابع دینی درست مراجعه کرد تا به معرفت دینی صحیح و استانداردی در حوزه سبک زندگی رسید، تا به واسطه آن بتوانیم آگاهی و شاخص دقیقی به مصرف کننده بدهیم.
حجت الاسلام الهی دین را برنامه هدایت برای زندگی مطلوب دانست و افزود: اساسا سبک زندگی در حوزه مباحات اتفاق می افتد و نمی توان حوزه مباحات را کنار گذاشت. اگر امروز تلقی درستی از سبک زندگی نداشته باشیم، مقوله سبک زندگی به شدت دستخوش تلقی متدینین قرار می گیرد.
وی اذعان داشت: اگر فهم درست دانشی و نظریه ای از سبک زندگی نداشته باشیم سبک زندگی را با آنچه در قرن دو اتفاق افتاده خلط می کنیم و دست ما خالی خواهد شد از آنچه که در حوزه سبک زندگی باید اتفاق بیافتد.
وی در بخش دیگری از سخنانش به این پرسش که نگاه ما به سنت ائمه چه باید باشد، پاسخ داد و گفت: زندگی ائمه به سان منبع است؛ برای تحقق سبک زندگی اسلامی باید تلاش اجتهادی، فقهی و علمی نسبت به قرآن، روایات و سیره در حوزه مستحبات و مکروهات داشت. در مواجهه با منابع باید ملاک استخراج کرد؛ باید کالای دینی مطلوب دین را تولید کنیم.
