شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، دوره چهار روزه «شناخت سلفیه و وهابیت» با حضور دکتر محمد جواد خلیلی، پژوهشگر موسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر در دو نوبت صبح و عصر در دفتر تبلیغات اسلامی مشهد مقدس برگزار شد.
دکتر خلیلی در دوره «شناخت سلفیه و وهابیت» که از سوی گروه فلسفه و کلام مرکز آخوند خراسانی در دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، علت شکلگیری گروههای سلفی را «بحران هویت» دانست.
وی با اشاره به اینکه فروپاشی خلافت عثمانی، عامل مهمی در تلاش اهل سنت برای نظریه پردازی های جدید پیرامون احیا خلافت و یا الگوهای جایگزین است، اظهار داشت: تقریبا همه گروه ها و جریانهای مختلف فکری با رویکرد اسلامی با بحران هویت و حضور تمدن جدید به عنوان یک رقیب روبه رو هستند. برخی برای مقابله رویکرد فرهنگی دارند و برخی رویکرد جهادی و مسلحانه و این فصل مشترک همه گروه هاست.
دکتر خلیلی گفت: اهل سنت راهحل جبران این عقب ماندگی را، بازگشت به سلف صالح میداند. آرمان عمده گروه های اسلام سیاسی درجهان اهل سنت احیا خلافت است اما برخی گروه ها این احیا را با عنصر جهاد محقق می دانند و برخی دیگر رویکردهای فرهنگی و تدریجی دارند و برخی دیگر الگو های حکومت داری نوین را نیز پذیرفته اند.
وی سپس با ریشه یابی این تفکرات در میان فقهای اربعه اهل سنت، شافعی و احمد بن حنبل را ریشه اصلی و ابن تیمیه در قرن۷ را متاثر از این فقها و پدرخوانده گروههای سلفی معرفی نمود.
دکتر خلیلی با بیان اینکه بین قرن ۷ تا ۱۲ اثری از عنوان سلفیت نیست، اظهار داشت: از قرن ۷ که دوران ابن تیمیه است تا قرن ۱۲ را دوره سکون نامگذاری میکنیم؛ زیرا تحولات فکری جدی وجود ندارد. ما از قرن ۷ تا ۱۲ هیچ گزارشی مبنی بر وجود سلفیت و تدریس آن نداریم و خود اهل سنت هم هیچ ارتباط سلسله واری بین این تیمیه و قرن ۱۲ گزارش نکردهاند و این دوران برای ما مجهول است.
او با اشاره به اینکه محمد بن عبد الوهاب، یکی از محصولات قرن ۱۲ است، افزود: قرن ۱۲ اساتیدی در مدینه بودند که تفکرات ابن تیمیه را تدریس میکردند که شاگردان برجسته این دوره، سه نفر – محمد بن عبد الوهاب، شاه ولی الله دهلوی و ابن الوزیر صنعانی- بودند که منجر به ایجاد سه جریان سلفی در جهان اسلام – عربستان، هند و یمن- شدند.
دکتر محمد جواد خلیلی، شاه کلید سخنان محمد بن عبد الوهاب و ابن تیمیه را توسعه در معنای عبادت و دعا دانست و اظهار داشت که توسعه در معنای این دو موجب توسعه در معنای شرک میشود.
این پژوهشگر اندیشه سیاسی جهان اسلام و عرب، سپس به تبیین دیدگاهها و اندیشههای این جریانات سلفی پرداخت و تشکیل گروههای جهادی و تکفیری را در ادامه این جریانات و پس سید قطب و نتیجه آثار و تفکرات او دانست.
وی با اشاره به اختلافات گروههای سلفی، خشونت علیه دیگری را جزو ذاتی جریان های جهادی دانست و افزود: اختلاف القاعده و داعش در اولویت دشمن است. داعش برخلاف القاعده قائل به کشتن عوام شیعه است و این استراتژی را ضربههای کوچکی برای برهم زدن پیکره حکومت طاغوت (رافضیها) میدانند.
دکتر خلیلی، سقوط عراق را علت اصلی مهاجرت این گروهها به آنجا و تسخیر بخشی از آن کشور دانست.
ضمنا، این دوره از تاریخ ۱۰/۴/۱۳۹۶ الی ۱۳/۴/۱۳۹۶ در دو نوبت صبح و عصر از ساعت ۱۰:۳۰ الی ۱۲ و ۱۴ الی ۱۹:۳۰ در دفتر تبلیغات اسلامی برگزار گردید.
