شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
درآمد
ورود به قلمرو دین، اندیشه و فرهنگ در جوامع بشری،بویژه جامعه‌ی بزرگ اسلامی، و نزدیکی دیدگاهها در تحکیم پیوندها و برخورداری از درکی متقابل ضرورت بهره‌مندی از راههای ارتباطی مشترک را امری ناگزیر می‌نماید. جهان اسلام بویژه طلاب علوم دینی، برای دستیابی به این مهم، افزون بر برخورداری از دانشهای اسلامی و فنآوری نوین اطلاعات، برای ایفای وظائف حوزوی خود در ارتباط با جهان کنونی و پاسخگویی به شبهات، نیازمند ابزارهای ارتباطی مناسب می‌باشند که زبان ضروری‌ترین آنهاست.
گروه زبان اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با درک اهمیت و نقش زبان در نائل شدن به این مهم و در راستای بالندگی علمی و فرهنگی حوزه و تقویت ظرفیتهای نو اندیشی و پیشگامی اجتماعی در سال 1385 اقدام به طراحی و برگزاری یک الگوی آموزشی جدید با نام حلقۀ تبلیغی عربی معاصر(منتدی الدعوة الاسلامیة) نمود. تا در گستره‌ی تبلیغ و تبیین فرهنگ و معارف اسلامی در جغرافیای زبان و فرهنگ عربی به فعالیت بپردازد و ضمن پیمودن گام دوم جنبش علمی حوزه اهداف و کارکردهای ذیل را محقق سازد:
- تربيت مبلغان حوزوی کارآمد و مسلط به زبان و فرهنگ عربی و معرفی آنان به نهادهای علمی و فرهنگی؛
- گسترش آثار مکتوب و شفاهی اعضای حلقه با تأکید بر نیازمحوری و نوگرایی؛
- ايجاد شبکه‌‌ای کارآ و همگرا از دانش آموختگان عربی معاصرحوزه و مشتاقان تبلیغ و تالیف به این زبان.
اعضای این حلقه، گروهی از حوزويان آگاه و علاقمند به زبان عربی هستند که به تولید آثار فرهنگی- مکتوب و شفاهی- به این زبان مي‌پردازند. اين آثار در نشست‌هاي هفتگي«حلقات» ارائه و نقد مي‌شود و سپس در فصلنامة فرهنگی تبلیغی نشانه و دیگر نشریات و همایش‌ها عرضه می‌شود. در نشست‌هاي هفتگي علاوه بر نقد آثار، اخبار و تازه‌های فرهنگی- تبلیغی ارائه مي‌شود.
از برنامه‌هاي جذاب هر حلقه، نشست‌هاي ويژه است كه دانشوران ميهمان، افق‌های نوین در عرصه‌ی دانش و فرهنگ می‌گشایند و پرسش‌ها و نقدهای اعضای حلقه را پی می‌گیرند. ديدار با اساتيد و صاحب‌نظران و بازديد از مراكز علمي و فرهنگي نيز از ديگر برنامه‌هاي حلقه‌هاست.
اعضاي يك حلقه پس از سه تا پنج سال تلاش و کسب بینش و توان، به عرصهﻫای جدی و نوآمد تحقیق و بسترهای تبلیغ دینی داخل و خارج کشور راه می‌یابند.
فعالیت‌های اصلی منتدی الدعوة الاسلامیة عبارت است از:
نگارش آثار:
الف. مقاله و یادداشت به زبان عربی: در راستاي مشاركت فعال و پويايي حلقات، هر يك از اعضا، موضوع ديني، اجتماعي، فرهنگي و …مشخصی را بر مي‌گزيند. پس از تایید موضوع پیشنهادی وی، توسط دبیرحلقه و مدیرگروه؛ عضو با انجام مطالعات و پژوهش به بررسي ابعاد و زواياي موضوع با ديدي نو مي‌پردازد. و براساس آن مقاله‌ای می نگارد. و آنرا را جهت نقد در نشست ویژه‌ی نقد آثار ارائه می‌دهد.
ب. ترجمه چکیده‌ی مقلات جستار: نشريه جستار به حق پژواك بالندگي و پويايي علمي دانش‌پژوهان دفتر تبليغات اسلامي خراسان رضوی است. اعضاي حلقه‌هاي عربي علاوه برعرضه‌ی آثار ترجمه‌ای خود در اين نشريه، چكيده مقالات دانش‌پژوهان ديگر حلقات علمي و تبليغي دفتر را نيز به عربي بر مي‌گردانند. چكيده مقالاتي كه قرار است در جستار چاپ شود توسط اعضاي حلقه به عربي برگردان مي‌شود. ايشان در حل اشكالات و پرسش‌هاي ترجمه از علم و تجربه استاد مشاور خود بهره مي‌برند. ترجمه چكيده مقالات توسط استاد مترجم در فرم مخصوصي ارزيابي و پس از رفع اشكالات احتمالي و در صورت صلاحيت چاپ در جستار، متن ويرايش شده ترجمه به جستار ارسال مي‌شود.
برگزاری نشستهای هفتگی:
الف. جلسه‌ی نقد آثار : دراین نشست عضو دارای مقاله يك هفته قبل چكيده‌ی مطالب را به صورت تايپ شده و با توضيحی مختصر به اعضا ارائه داده است. و در طول يك هفته ساير اعضا براي آشنايي بيشتر با موضوع، مطالعاتي را به انجام رسانده ضمن يادداشت برخي نكات با آمادگي كامل در نشست ویژه نقد آثار حضور مي‌يابند. مقاله در جلسه ارائه و توسط اعضاء نقد می‌شود. این مقاله پس از تصحیح اشکالات احتمالی به نشريه نشانه ارسال مي‌شود.
ب. بحث و گفتگو: در اين جلسات كه نوعي نقد اثر است دبير حلقه مقالات مناسب و جذابي از انديشمندان مطرح كشورهاي اسلامي و يا از نويسندگان نشريات معتبر بين المللي انتخاب كرده يك هفته پیش از جلسه در اختيار اعضا قرار مي‌دهد. اعضا در خلال يك هفته موظفند بر اساس مطالعات جنبي و نظرات شخصي مقاله را در بوته نقد قرار دهند و ديدگاه‌هاي خود را در جلسه مطرح نمايند. پس از آن استاد مدعو اقدام به بررسي نقدها كرده و نكات مهم و يا اشكالات احتمالي را بر مي‌شمارد. هر يك از نقدهاي ارائه شده همراه با قسمتي از مقاله كه مورد نقد قرار گرفته است به صورتی تدوين مي‌شود كه قابل ارائه در نشانه باشد
ج. نشستهای ویژه: منتدي الدعوة الاسلامية حضور شخصيت‌هاي برجسته ديني و علمي را كه براي زيارت امام هشتم علي بن موسي الرضا(ع) به مشهد مقدس مشرف مي‌شوند همواره مغتنم شمرده است و برنامة ديدار با علما و انديشمندان را در فهرست برنامه‌هاي خود گنجانده است، تا همگام با تحول علمي در حوزه‌هاي علمي، تحولي انديشه‌اي، در ذهن اعضاي حلقه‌ها شكل گيرد. اين ديدارها يا در اقامتگاه اين بزرگان و يا در اتاق جلسات دفتر تبليغات صورت مي‌پذيرد. در اين ديدارها، اعضا با طرح سؤالاتي مهم و در خور تأمل پاسخ مفيد آن را از ايشان مي‌شنوند و تجارب علمي اين بزرگان را ره توشه‌ي حركت و جنبش علمي خود قرار مي‌دهند.
نشستهای ويژه
التيارات الفكرية المعاصرة في المغرب الإسلامي ( ادريس هاني – كشور مغرب)
دكتر ادريس هاني، نويسنده و محقق مغربي در سخنراني خود با عنوان «جريان‌هاي فكري جهان عرب»، به رويكرد انديشمندان عرب در پديد آوردن ايده‌هاي نو، به ويژه در سرزمين مغرب، در زمينه‌ي علوم اسلامي پرداخت. وي افزود: انديشمندان مغربي هر چند از انديشه‌هاي ديگر كشورهاي اسلامي اثر پذيرفته‌اند ولي سبك و سياق آثار ايشان، نوعي نوآوري فكري بوده و در تبادلات فكري و علمي به ميزان استفاده از علوم اسلامي، محصولاتي علمي و فكري به جهان اسلام ارائه كرده است. وي ظهور شخصيت‌هاي برجسته علمي همچون: ابن خلدون ، الشاطبي و عبدالله العروي را در اين خطه از سرزمين‌هاي اسلامي، نماد سهامدار بودن اين سرزمين در اعتلاي انديشه و علوم اسلامي دانست.
الإسلام في باكستان (الدكتور نقوي – كشور پاكستان)
تاريخ ورود اسلام به پاكستان و چگونگي آن، موضوع صحبت دكتر نقوي در نشست تخصصي حلقه‌ها عربي بود. وي در توضيح اين عنوان، هجرت سادات علوي از عراق و مدينه به شبه قاره هند، كه از دست حاكمان جور بني اميه، مخصوصاً حجاج بن يوسف ثقفي به ستوه آمده بودند، را در كنار تبادلات تجاري مسلمانان با هنديان از اسباب ورود اسلام به اين شبه قاره دانست. وي همچنين به بيان برخي آداب و رسوم مسلمانان پاكستان پرداخت. كيفيت تعامل مسلمانان اهل تسنن با شيعيان در پاكستان بخش ديگري از سخنان وي بود. استاد نقوي در پايان به پرسش‌هاي اعضا پاسخ داد.
الوحدة الاسلامية ( الدكتور عصام العماد – كشور يمن)
دكتر عصام العماد، كه در رشتة علوم حديث تحصيل كرده است، موضوع سخنان خود را به معرفي چهره‌هاي برجستة علماي ديني اهل سنت اختصاص داد. وي با تبيين رويكرد و ديدگاه اين دسته از بزرگان ديني اهل سنت به شخصيت والاي امام علي (ع) از كينة اموي اهل سنت نسبت به امام علي (ع) و آل او سخن گفت. دكتر عصام با ذكر مطالبي از تأليفات اين دسته از عالمان كه در طعن و رد امام علي(ع) نوشته شده است، به توضيح انگيزه‌ها و خاستگاه اين مطالب پرداخت.
ثم اهتديت ( نوفل بن ذكري – كشور مغرب)
ثم اهتديت (آنگاه كه هدايت شدم) عنوان سخنراني استاد نوفل بن ذكري است. ايشان از جمله مستبصراني است كه خلأ منطقي شايسته در اعتقادات اهل سنت و نبود بنيان مرصوص اين معتقدات او را بر آن داشته است كه در آغازين سال‌هاي جواني در پي پاسخ پرسش‌هاي خود به بررسي مذاهب اسلامي بپردازد.
وي نقاط مبهم و پرسش‌هاي بي‌پاسخ زيادي در اذهان جوانان مسلمان سني مذهب را بر شمرد و توحيد را، اساسي‌ترين آنها دانست كه علامت سؤال زيادي را در ذهن اين جوانان پديد آورده است. مسأله‌اي كه خود وي نيز پاسخ آن را تنها در زلال گفتار ائمه شيعه يافته و بدان پناه آورده است.
المختلف بين الفرق ( الدكتور جمال الدباغ – كشور عراق)
دكتر جمال الدباغ دكتراي مديريت صنايع از كشور عراق، اختلافات مذهبي را موضوع سخنراني خود قرار داد. وي با توصيف زواياي زندگي مسالمت آميز شيعيان و اهل تسنن در عراق، وجود اختلافات عميق مذهبي در ميان عراقيها را شايعه‌اي نادرست دانست كه گروههاي تروريستي آن را بر سر زبان‌ها انداخته‌اند. ايشان مذهب را نه تنها عامل تفرقه در عراق ندانست بلكه آن را عامل مهم در اتحاد عراقيها خواند. دكتر جمال، ناآگاهي مسلمانان به مبادي اسلام ناب را از جمله علل تفرقه مسلمانان دانست و نا امني عراق را نيز نتيجه دخالت مغرضانه برخي از كشورها و دميدن روح تفرقه در اين كشور دانست. وي در ادامة سخنانش افزود: كشورهايي مانند عربستان سعودي، اردن و افغانستان، با فرستادن وهابي‌هاي افراطي و كشورهاي همچون امارات، قطر و كويت با پشتيباني مالي از گروههاي تروريستي امنيت عراق را تبديل به رؤياي دست نيافتني براي مردم عراق كرده‌اند. ايشان در پايان پرسش‌هاي اعضا را پاسخ گفت.
چگونه می‌توان عضو منتدی الدعوۀ الإسلامیۀ شد؟
داوطلبان عضويت، بر اساس شرایط زیر در حلقه پذیرفته می‌شوند:
• تحصیلات موفق علوم اسلامی – حداقل در سطوح عالی حوزوی-؛
• تسلط به زبان عربی و برخورداری از سوابق تحصیلي یا فعاليت‌هاي قابل قبول و مرتبط با موضوع فعالیت حلقه؛
• ارائة حداقل يك اثر مرتبط با موضوع فعالیت حلقه.
علاقمندان مي‌توانند با مراجعه به گروه زبان دفتر تبلیغات اسلامی و ارائة درخواست و مدارك خود به دبير حلقه، به عضويت حلقه درآيند و پس از تأييد، كارت عضويت دريافت نمايند. استمرار عضويت، منوط به نشاط علمی (نگارش و ارائة حداقل یک اثر قابل قبول در هر شش ماه) و شرکت فعال در نشست‌هاي هفتگي و سایر برنامه‌های حلقه است.
هر سال طي مراسمي، عضو برتر هر حلقه و اعضای برتر مجموع حلقه‌ها، مورد تقدیر قرار می‌گیرند.
