به گزارش شبکه معالم، حجت الاسلام والمسلمین دکتر سیدعلی طالقانی، عضو هیئت علمی و مدیر گروه فلسفه و کلام اسلامی مرکز تخصصی آخوند خراسانی در دومین نشست حدیث پژوهی که در مدرسه علمیه آیت الله العظمی خوئی(ره) برگزار شد، با بیان این که منظور از جایگاه معرفتی نسبت و روابط یک رشته معرفتی با دیگر معارف است، گفت: مراد از جایگاه معرفتی در علوم حدیثی عمدتا ربط و نسبت این دانش با دیگر علوم اسلامی می باشد.
وی با بیان این که علوم اسلامی مجموعه ای از علوم هستند که بین اجزاء آن رابطه هندسی برقرار است، تصریح کرد: البته برخی به وجود هندسه مشخص و ثابت بین علوم اسلامی اعتقاد ندارند.
دکتر طالقانی با بیان این که در امامیه بیش ترین تمرکزعلوم الحدیث بر علم رجال و درایه بوده است، به فقه الحدیث به عنوان یکی از مجموعه رشته های سنتی در حوزه حدیث شناختی و حدیث پژوهی اشاره و بیان کرد: با توجه به تحولات معرفتی در علوم مختلف، به نظر می آید نیاز است تا علوم حدیث بازآرایی شده و رشته های جدید به آن اضافه شوند و علوم سنتی با تعابیر جدید در بطن اینها قرار بگیرد.
وی با بیان این که علوم حدیث امروزه به دو دسته اصلی مرتبه اول و دوم تقسیم می شوند که مرتبه اول به بررسی و مطالعه حدیث و مرتبه دوم به بررسی و مطالعه علوم حدیثی می پردازد، عنوان کرد: بر این اساس باید گفت تاریخ رجال و درایه نیز با تاریخ حدیث تفاوت دارند چراکه در تاریخ حدیث موضوع پژوهش خود حدیث بوده در حالی که در تاریخ رجال و درایه موضوع مورد بحث یکی از علوم حدیثی هستند. 
حجت الاسلام والمسلمین دکتر طالقانی گفت: در رشته علمی رجال به دو کار تشخیص راوی و ارزیابی و ارزش گذاری راوی پرداخته می شود و این موضوعات مورد بحث است که راوی مربوط به چه دوره تاریخی است، چه کسانی از او روایت می کرده و در حقیقت گام نخست و اصلی شناخت دقیق راوی است. 
وی با بیان این که موضوع دیگر در علوم حدیثی، تاریخ گذاری حدیث بوده که حدیث پژوهان غربی بر آن تمرکز داشته اند، خاطر نشان کرد: می توان به حدیث به عنوان سند تاریخی مراجعه کنیم و نگاهمان به حدیث صرفا این نباشد که گزارشی از قول یا فعل معصوم باشد بلکه سندی تاریخی و مذهبی است و روشن است که اهتمامی که مسلمانان نسبت به احادیث داشتند و کوششی که در نگهداری و حراست از آنها در انتقال به نسل های بعد داشته اند، در نقل وقایع دیگر تاریخی در هیچ دوره ای نداشتند. 
عضو هیئت علمی و مدیر گروه فلسفه و کلام اسلامی مرکز تخصصی آخوند خراسانی ادامه داد: هر پژوهشگر تاریخ اگر بنا باشد در حوزه تاریخ اسلام کار کند، باید به حدیث و این منابع مهم مراجعه و پژوهش کند و یکی از مهمترین رسالت های هر پژوهشگر تاریخ به طور کلی ارزیابی اسناد تاریخی برای هر یک از احادیث می باشد.
وی در ادامه با اشاره به جایگاه حدیث در علوم انسانی بیان کرد: اصولا اسناد تاریخی ادعا می کنند که یک حدیث متعلق به دوره زمانی خاص است و پژوهشگر تاریخ نیز باید در بررسی و ارزیابی اسناد تاریخی طبقه بندی بین اسناد دسته اول و دسته دوم انجام دهد یعنی اسناد دیرین تاریخی را با اسنادی که از روی آن ها نوشته شدند، تطبیق دهد.
دکتر طالقانی با بیان این که برای مورخ معتبرترین سند دیرینه ترین سند است و همین کهن بودن اعتبار می آورد، خاطر نشان کرد: به طور کلی اسناد ادعا می کنند که متعلق به دوره مشخصی هستند و در مورد دوره های تاریخی خود نیز اطلاعاتی به مخاطب می دهند. 
وی با بیان این که تاریخ گذاری اثر یعنی همین که بگویید فرایند تولید اثر چه بوده و یکی از مهمترین کارهایی که مورخان تاریخ باید انجام دهند، نیز همین تاریخ گذاری حدیثی است، ابراز کرد: اعتبارسنجی حدیث و بحث های وثاقت صدوری و سندی نیز در بطن همین تاریخ گذاری حدیثی عنوان می شود. 
مدیر گروه فلسفه و کلام اسلامی مرکز تخصصی آخوند خراسانی با بیان این که تا جنبش علمی ایجاد نشود، حتی اگر یک پژوهشگر حدیث تمام همت و توان خود را نیز به کار گیرد، نمی تواند کار زیادی را از پیش ببرد، اظهار کرد: تا زمانی که جنبش حدیث پژوهی در کنار جنبش تاریخ پژوهی نباشد، کاری از پیش نمی رود و تا دانشمندان مشغول به کار نشوند هیچکس نمی تواند به تنهایی این ها را بداند. 
وی  با عنايت باينكه  متاسفانه امروزه بخش عمده ای از تاریخ گذاری حدیثی توسط حدیث پژوهان غربی است، یادآور شد: لازم است طلاب پژوهشگر با ورود به این حوزه و توسعه آن، نظریه پردازی کنند. تصور نکنید که علم سکولار تنها منحصر به فیزیک و شیمی است بلکه امروزه گاهی برخی بخش های فقه ما نیز در دانشکده ها با ماهیت سکولار تدریس می شود.
دکتر طالقانی با بیان این که رشته دیگر در ذیل تاریخ حدیث، اعتبار سنجی و در حوزه رجال و درایه همین دلالت سنجی است ، ابراز کرد: امروزه بررسی معنای اسناد تاریخی اختصاصات خاص خود را دارد و متن عربی متعلق به قرن سوم و پانزدهم هجری را نمی شود یکسان معناشناسی کرد افزون بر اینکه اقلیم ها نیز بر معناشناسی تاثیر دارد.
وی با بیان این که قرآن پژوهی و حدیث پژوهی جزو علوم پایه شمرده می شوند که اگر علم پایه ضعیف باشد، علوم روبنایی نیز ضعیف می شوند، گفت: بنابراین بنیان علوم اسلامی علوم قرآنی و حدیثی هستند و ضعف در آن دو موجب ضعف علوم اسلامی مخصوصا دو علم فقه و کلام می شود، و با هم نسبت تنگاتنگ دارند.