چگونگی مطابقت ذهن با عین

به گزارش شبکه معالم، آیت الله فیاضی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم در دومین روز از مدرسه زمستانی فلسفه اسلامی که از سوی گروه آموزشی فلسفه و کلام اسلامی مرکز تخصصی آخوند خراسانی برگزار شد، گفت: ابتدا باید به توضیح سه اصطلاحِ عین و ذهن و مطابقت  می پردازم. الف) “ذهن” علم حصولی است اما نه هر علم حصولیی. بلکه مراد از “ذهن” معنای قضیه ذهنی است. علم حصولی به معنای حکایت وجود عالِم (اعم از نفس و خداوند و عقول) از معلوم است. ب) مراد از “عین” واقع و نفس الامر است که یا حقیقی است و یا اعتباری. واقعِ حقیقی مشتمل است بر موجودات حقیقی و معدومات. ج) اما مراد از “مطابقت” صدق یعنی مطابقتِ معنای قضیه با واقع است.
وی افزود: نتیجه اینکه مراد از “مطابقت ذهن با عین” عبارت است از: مطابقتِ معنای قضیه ذهنی با واقع.
آیت الله فیاضی اذعان داشت: برخی از قضایای ذهنی بدیهی و یقینی هستند که از نظر ما منحصراً عبارتند از: وجدانیات، اولیات، فطریات و حدسیات. برخی از قضایای یقینی قضایای نظریی هستند که از بدیهیات مزبور به دست می آیند. این دو گونه قضیه یقیناً مطابق با واقع هستند و مطابقت ذهن با عین را تامین می کنند و در آنها وجودِ عالم از معلوم حکایت می کند.