به گزارش شبکه معالم، پایان نامه «بررسی تطبیقی مشکل الحدیث در عیون اخبارالرضا علیه السلام» توسط حجت الاسلام احمد ابراهیمی، دانش آموخته گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفاع شد.
وی در جلسه دافع خود گفت: یکی از کتابهای حدیثی شیعه «عیون اخبار الرضا علیهالسلام» است که باوجود اعتبار و ارزشمندی آن، دارای روایات مشکلی است که مضمون آنها با دیریابی مواجه است و سبب شده مخاطب آنها را بهسادگی درک نکرده و استفاده از آن به طور شایسته صورت نگیرد. از دیرباز تا کنون علمای شیعه کوشیدهاند تا در کنار نقل روایات، به تبیین مصداقی احادیث مشکل نیز بپردازند؛ اما عدم توجه کافی به روایات مشکل کتاب عیون و نبود سازوکارهای نظری منطبق بر این احادیث سبب شده تا پرداختن به این موضوع از اهمیت و ضرورت زیادی برخوردار شود. ازاینرو مسئله اصلی آن است که چه سازوکاری میتوان در مواجهه با مشکلالحدیث کتاب عیون ارائه کرد که بهصورت تطبیقی با احادیث، شیوه برخورد با این روایات را بهگونهای منطقی تبیین نماید؟
حجت الاسلام ابراهیمی بیان داشت: پژوهش پیش رو بعد از استقصا و بررسی مشکلالحدیث، موفق به تحصیل و ارائه یک دستهبندیِ منطبق با احادیث مشکل کتاب عیون شده که در واقع روندی منطقی در مواجهه با احادیث مشکل را نمایش میدهد. این سازوکار متشکل است از ارائه جهات اشکال حدیث در گام اول و شناسایی اسباب آن جهات در گام دوم و همچنین متناسب با اسباب اشکال، برخی راهکارهای حل مشکلالحدیث نیز در گام سوم بهدستآمده است.
دانش آموخته گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث مرکز تخصصی آخوند خراسانی خاطرنشان کرد: جهات شناساییشده مشکلالحدیث از قبیلِ ابهام یا ناسازگاری موضوع در قلمرو اصول دین، ابهام موضوع در قلمرو فروع دین، ابهام موضوع در قلمرو علوم طبیعی یا ناسازگاری موضوع با علوم بشری، ناسازگاری حدیث با آیات قرآن یا احادیث دیگر، مجمل بودن و متشابه بودن حدیث و غرابت واژگانی است. اسباب اشکال استخراج شده شامل علوّ مضمون، اقتضائات تغییر موقعیتها، اسلوبهای بیانی، الزامات تشریع، تخصّصی بودن موضوع، دوری از فضای صدور، تفاوت ظرفیت مخاطبان، ناآشنایی با خصائص واژگان، کاستی در روش تحقیق و آسیبهای مرحله نقل بوده است. راهکارهای حل اشکال نیز به دو مبحثِ شیوههای حل و اقسام تبیین مشکلالحدیث تقسیم شدهاست.