شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
حجت‌الاسلام مخدوم، رئیس حوزه ریاست دفتر تبلیغات اسلامی در هفتمین جلسه از سلسله کارگاه‌های فرهنگی تربیتی با عنوان “چالشهای اخلاق کنشگری روحانیت” که با همت مرکز تخصصی طوبی برگزار شد، به بررسی ارتباط موثر؛ تکنیک‌ها و تأکید‌ها پرداخت و گفت: در حوزه و دانشگاه بسیار به دروس نظری اهمیت می‌دهیم و این کار همه نیازهای ما را پوشش نمی‌دهد افرادی که وارد سیستم حوزه و دانشگاه می‌شوند لزوماً نمی‌توانیم بگوییم که کنشگری فعال در عرصه تخصصی خودنیز دارند آیا می‌توان طلاب سطح ۳ یا طلاب سطح ۴ را که در دوره‌های تخصصی شرکت می‌کنند با اطمینان بگوییم بعد از اتمام این دوره از نظر افزایش سطح ایمانی و معرفتی برایشان آورده‌ای داشته است؛ قطعاً چنین نیست و نمی‌توانیم چنین ادعایی داشته باشیم البته در رویکرد عملی هم ۲ اشکال جدی در حوزه مهارت وجود دارد حقیقتاً افراد براساس آن‌چه یاد می‌گیرند چقدر تسلط علمی و عملی دارند ما با ابعاد مهارت فاصله داریم همانند آن‌چه که دانشگاه از صنعت فاصله دارد.
وی در ادامه بیان کرد: برای این‌که بتوانیم در دل مخاطب حضور و نفوذ پیدا کنیم، چه کاری باید انجام دهیم؟ بعضی از تبلیغ‌های ما حتی بگوش هم نمی‌رسد و ما حتی آن را به خوبی تأمل و منتقل نمی‌کنیم. دفتر تبلیغات اسلامی با رویکرد مسأله محوری از سال ۹۷ ورود پیدا کرد که ۱۵ مسأله مورد شناسایی واقع شد؛ مثل مسئله‌ی خانواده؛ البته ما در برخی موارد مسئله‌شناسی و ورودهای غیرتخصصی و غیرعلمی در حوزه‌های مختلف داشتیم که باید این مسأله مورد بررسی قرار گیرد .
وی ابراز داشت: البته طلاب گاهی نیز با مشکلات اخلاقی و اجتماعی، مواجهه طلبکاری و ویژه خواری داشتند و در مواجهه با انتقاد، مواجهه نادرست داشتند و در تعاملات اجتماعی، رویکرد خشک و سرد و در مواجهه با غیرت‌های اعتقادی، مذهبی، سیاسی {مواجهه دفعی متعصبانه یا منفعلانه} بوده که اینها از مواردی است که طلاب با آن روبرو هستند. غیریت‌های اعتقادی، مذهبی، سیاسی و اجتماعی وجود دارند و مواجهه‌ی ما با افراد مختلف باید متفاوت باشد و این‌که چه برخورد و چه کنش اجتماعی باید داشته باشیم باید مورد بررسی قرار بگیرد یکی از این عناوین چگونگی بحث‌های ارتباطی، ارتباط مؤثر می‌باشد.
حجت‌الاسلام و المسلمین مخدوم ادامه داد: یکی از موضوعاتی که در همه این موارد آسیب وجود دارد اصلاح ارتباط است؛ ارتباط با جامعه و مخاطبین و نوع تعامل با دیگران به‌عنوان سخنران، مبلغ، مدرس بسیار مهم است که چگونه باید این تعامل صورت بگیرد. در معاشرت با دیگران کدام گزینه ترجیح دارد این‌که آیا فقط حرفی زده باشیم یا این‌که وقتی حرفی می‌زنیم سخنمان فهمیده شود.
وی در ادامه بیان نمود: برای فهم دیگران باید تلاش کرد و این تلاش به کارکرد خودمان بستگی دارد. به‌عنوان مثال یکی از بهترین زعفران های دنیا در خراسان تولید می‌شود؛ اما فروش زعفران را اسپانیا انجام می‌دهد ما چرا نتوانستیم موفق باشیم چون نتوانستیم خوب تبلیغ کنیم. در امر تبلیغ دین ما باید تلاش کنیم که تبلیغ را به‌نحو احسن انجام دهیم وگرنه رسالتمان را بدرستی انجام ندادیم هیچ آورنده ای رساتر و محق‌تر از رسول مکرم اسلام برای ابلاغ پیام خداوند به بشریت نمی‌توانیم پیدا کنیم و بهتر از آیات قرآن هیچ پیامی بهتر پیدا نمی‌شود. خوب این پیام‌ها باید با قول لین و با بهترین روش از روش‌ها به مخاطبین منتقل شود.
وی اضافه کرد: در برقراری ارتباط رمزگذاری پیام، رمزگشایی و دریافت پیام باید مورد توجه قرار گیرد و محتوای پیام به‌تنهایی نمی‌تواند سطح مطلوبی از معنا یعنی تفهیم و تفاهم را منتقل کند یعنی در ارتباط با فرستنده و گیرنده نوع پیام و بازخورد و معنا باید در تعامل صورت بگیرد.
حجت‌الاسلام و المسلمین مخدوم گفت: ارتباط مؤثر ارتباطی است که سوء تفاهم به حداقل برسد و بیشترین میزان در دریافت پیام وجود داشته باشد و باید در این رفت‌وبرگشت پیام اتفاقات مثبتی بین فرستنده و گیرنده اتفاق بیافتد حال اگر سوءتفاهمات به حداقل برسد ما بهترین کنش گری را در جامعه ایفا کرده‌ایم. فهرستی از موارد ارتباطی شامل تلفن، نوشتار، پیامک، سخنرانی، شبکه‌های اجتماعی و به‌صورت تبلیغ چهره‌به‌چهره وجود دارد و این‌که ما از چه ابزاری برای برقراری ارتباط استفاده کنیم بستگی به جایگاه و نوع تعاملات دارد. وقتی فوروارد پیام صورت می‌گیرد این به این معنا نیست که فرد کاملاً آن پیام را، قبول دارد بلکه گاهی ما در انتقال پیام قسمتی از آن پیام را که مورد توجه ما است و همین سبب می‌شود که آن پیام را فوروارد کنیم شاید در بقیه موارد یا تصاویر آن سوءتفاهمات ایجاد شود.
وی در ادامه بیان نمود: متغیرهای مؤثر در ارتباط باورهای دینی؛ فرهنگ، تربیت، نیازها، ادراکات، اخلاق و کنش‌های اخلاقی، محیط اجتماعی، شخصیت و خودشناسی در ارتباط مؤثر تأثیر دارند و برای‌اینکه فرد بتواند در محیط‌های مختلف کنش‌گر فعالی داشته باشد باید از خودشناسی کافی برخوردار باشد که این رویکرد همدلی اتفاق بیفتد. در روان‌شناسی خودآگاهی و پارامترهای شخصیتی و در رویکرد ارتباطی میزان خودشناسی می‌تواند در تعاملات مؤثر باشد. گاهی بیان مشاهده، بیان نیاز در نوع تعاملات تأثیرگذار است البته معمولاً نخستین برداشت از مسئله، بهترین برداشت نیست.
وی بیان داشت: باید تلاش کرد که برداشت کامل‌تری نسبت‌به مسائل صورت بگیرد؛ یکی از راه‌های غیرکلامی مؤثر در مهارت‌های ارتباطی، سلام کردن است. وی ادامه داد سلام کردن ظرفیت ارتباطی را افزایش می‌دهد که البته باید برای برقراری تعامل بهتر بین مسئله و مشکل با پرسش تفاوت قائل شویم؛ مسئله چالشی است که باید به‌دنبال پاسخ‌گویی به آن باشیم اما پرسش سوالی است که پاسخش معین است اما ما آن را نمی‌دانیم. مسأله راه‌حلی است که وضعیت موجود را به وضعیت مطلوب می‌رساند.
وی در ادامه بیان نمود؛ که در مسئله، میزان پیچیدگی، دسترسی به راه‌حل، زمان لازم و امکانات لازم باید باید مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم از آن مسئله به‌نحو مطلوبی در جهت رفع چالشهای موجود و نحوه تعاملات اجتماعی استفاده کنیم.
