شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، پژوهشگران سال حوزه علمیه خراسان امسال برای نخستین‌بار با اهتمام به رویکرد معاونت علمی در راستای توسعه و اعتلای فعالیت‌های مبتنی بر عرصه علم و فناوری و پس از ممیزی دقیق از میان بیش از دویست شرکت‌کننده در فراخوان و ۷۰۰ اثر علمی‌پژوهشی، معرفی نمود.
در همین راستا گفتگویی با حجت‌الاسلام‌والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، استاد و پژوهشگر برتر پژوهشی حوزه علمیه خراسان می نمائیم.
استاد ارجمند خیلی متشکرم که وقت خود را در اختیار ما قرار دادید لطفا ضمن معرفی خودتان تحصیلات و سوابق علمی پژوهشی خود را بیان فرمایید:
حقیر مجتبی الهی خراسانی از سال ۱۳۶۳ تحصیلات حوزوی را در کنار دروس دبیرستان و سپس دانشگاه مشغول بودم و سپس ممحض در آن شدم.
استادان زیادی در علوم و سطوح مختلف، بر گردن حق دارند، به خصوص اساتیدی که در خارج فقه و اصول بیشتر نزد آنها زانوی شاگردی زدم، یعنی حضرات آیات میرزا علی فلسفی، حاج سید حسن مرتضوی و حاج شیخ مهدی مروارید.
از دهه هفتاد به تدریس علوم و متون اسلامی پرداختم و به علت نیازهای متنوع حوزه و مطالبات طلاب و فضلا، دروس بنده نیز تنوع یافت. در این سالها حدود ۲۲ دوره کلام و عقاید و فرق اسلامی، ۱۴ دوره علوم قرآن و تاریخ و اصول حدیث و رجال، ۱۲ دوره زبان و ادب عربی، ۱۳ دوره تاریخ و فرهنگ اسلامی، ۵ دوره فلسفه و منطق و … القا کردم.
اما کم کم تمرکز بنده بر تدریس فقه و اصول، بیشتر شد، و لذا بیش از ۴۰ دوره اصول و فروع و قواعد فقه و مذاهب فقهی، برای عزیزان طلبه درس گفتم و پس از تدریس پنج دوره کفایه و شش دوره حلقه ثالثه شهید صدر، تدریس خارج فقه و اصول را آغاز کردم که ده سالی است ادامه دارد.
همچنین برای کمک به نشاط علمی و طرح مباحث نوین در حوزه علوم اسلامی، در این سالها بالغ بر ۱۰۰ سخنرانی علمی در نشست‌های تخصصی، کرسی‌های ترویجی و همایش های ملی و بین المللی تقدیم کرده‌ام.
در فضای پژوهش و نگارش، حدود ۸۰ اثر از حقیر سراپاتقصیر منتشر شده که ۴۰ عنوان، دارای رتبه علمی پژوهشی است.
همچنین به لطف خدا، توفیق راهنمایی و مشاوره دهها رساله و پایان‌نامه، تحقیق و طراحی دهها رشته تخصصی و طرح پژوهشی، تأسیس مراکز پژوهشی و آموزشی و مجلات علمی، و حلقه‌های تربیت محقق در حوزه علوم و معارف اسلامی یافته‌ام.
در طول سی سال گذشته، حدود ۵۰ دوره درس و کارگاه آموزشی و نشست تخصصی در حوزه روش تحقیق و پژوهش در رشته‌ها و شاخه‌های گوناگون علوم اسلامی _ از فقه و اصول به خصوص فقه مستحدثات گرفته تا کلام و فلسفه، علوم حدیث، تاریخ اسلام و…_ توسط حقیر ارائه و در این زمینه ۵ اثر به نگارش درآمده که یکی از آنها با عنوان روش تحقیق در فقه و اصول در حال انتشار است.
از خداوند می‌خواهم قصور عمل و ناخالصی نیتم را عفو و توفیق جبران عنایت فرماید.
چه این که وقتی به عظمت کارنامه بزرگان گذشته و معاصر و انبوه فراورده های فاخر علمی و خلوص نیت ایشان می‌اندیشم، از کمّیت و کیفیت فعالیت های علمی خود شرمنده می‌شوم.
با توجه به اینکه بعنوان استاد برتر پژوهشی حوزه علمیه خراسان انتخاب شده اید نظرتان در رابطه با اصل این نوع برنامه بفرمایید؟
تقویت انگیزه در پژوهشگران جوان، و ارج نهادن به پیشکسوتان تحقیق، یکی از الزامات هر نهاد علمی مانند حوزه علمیه است.
به خصوص در شرایط کنونی حوزه به خصوص مشهد که تدریس کتب رایج، ارزش مسلط و فضل منحصر به حساب می‌آید، تقویت ارزش تفکر و تحقیق در حوزه و فضلای حوزوی، و تجلیل از دستاوردهای علمی و پژوهشی حوزویان، ضرورتی بدیهی است تا در یک حرکت چندساله، توازن و اهمیت لازم به حوزه تفکر و تحقیق و تألیف بازگردد.
همچنین عرضه سوابق پژوهشی همه فضلای خراسان در یک پایگاه به صورت شایسته و بروزرسانی مستمر آن یک گام اساسی و مقدماتی است.
در ادامه این مسیر، طراحی شاخص‌های دقیق و مستندسازی فرآیند ارزیابی به صورت دقیق و زیر نظر جمعی از محققان و متخصصان ارزیابی علمی، اهمیت بسزایی دارد.
در پایان پیشنهاد می‌کنم با تجمیع چند برنامه گذشته و کنونی پژوهش، نمایشگاه و جشنواره و المپیاد و تجلیل را با هم ادغام سازیم تا به رویداد بزرگ پژوهشی حوزه خراسان تبدیل گردد و انگیزه‌های تفکر و تحقیق را به حرکت درآورد و اراده‌های تولید علمی را تقویت نماید ان شاء الله.
مهمترین تجربه در توفیق پژوهشی خود را چه می‌دانید؟
مطالعه، مطالعه، مطالعه؛ و تفکر، تفکر، تفکر. اما هر دو هدفمند و روشمند
اهتمام به روشمندی تحقیق و مواظبت بر اتقان و تتبع کافی
اطلاع و حضور در جریان‌ها و رویدادهای علمی و رفت و آمد و مشورت با بزرگان علم و پژوهش
کاهش تشریفات نظری تحقیق و تاکید بر انگیزه تحقیق و تجربه کارورزی پژوهشی برای تربیت محقق
توجه به نقش فناوری‌های جستجو و تحقیق و نگارش در پیشبرد، اتقان و سرعت‌بخشی به تحقیق
اگر قرار باشد در امر پژوهش به نو پژوهشگران هدیه ای بدهید چه مطلبی را به آنها می دهید؟
به این عزیزان اطمینان می‌دهم که در تحقیق، نشاط از سرمایه مهمتر است.
یعنی تحقیق بیش از آن که وابسته به نبوغ و تیزهوشی باشد، متکی بر داشتن انگیزه دینی و اجتماعی، تحریک اراده شخصی و پشتکار روشمند است که به لطف الهی، آنها را در اهتمام به مطالعه، تفکر، تحقیق و تألیف، و نیل به افق‌های عالی علمی، موفق خواهد ساخت ان شاء الله.
