شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به گزارش شبکه معالم، سلسله نشست‌های مسائل نوین کلامی با هدف توانمندسازی اساتید حوزه علمیه خواهران مشهد در مرکز تخصصی طوبی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی آغاز و دکتر محمد سعیدی مهر، عضو هئیت علمی دانشگاه تربیت مدرس در نخستین نشست که با موضوع «بازخوانی براهین اثبات خداوند با تأکید برشبهات»، برگزار شد با اشاره به اینکه خداباوري انسان همواره در گرو تماميّت براهين علمي و فلسفي انسان نیست، گفت: راه‌يابي انسان به سوي خدا تنها از راه تكاپوهاي عميق عقلي يا مشاهدات طبيعي نيست و حتي در بيشتر موارد، ايمان و اعتقاد مذهبي، ريشه در جاذبه هاي فطري انسان دارد.
وی افزود: انسان خداباور و معتقد تلاش مي كند با تكاپوي عقلي و در جهت ارضاي اين گرايش هاي فطري، از يك سو، بر ميزان كارآمدي و دوام و اعتبار خود بيفزايد، و از سوي ديگر، با اقامه براهين محكم و خردپذير، باورهاي دروني خود را بر شالوده اي محكم و استوار بنا كند تا از گزند شبهات و تهاجمات در امان باشد.
دکتر سعیدی مهر با اشاره به اینکه كندوكاو عقلي براي راه يابي به خداوند، گاهي با استمداد از طبيعت صورت مي پذيرد، عنوان کرد: روشن ترين، همگاني ترين، مقبول ترين و نزديك ترين نمونه اين رهيافت، همان مطالعه در نظام‌مندي عالم و راه يابي به ناظم آن مي باشد كه از آن با عنوان «برهان نظم» ياد مي شود .
عضو هئیت علمی دانشگاه تربیت مدرس به تعریف برهان نظم و اقسام آن پرداخت و گفت: زیباشناختی، علّی، غایی اقسام نظم را تشکیل می دهند و در اعتبار برهان نظم به سه نوع اعتباری، صناعی، طبیعی تقسیم می شوند.
وی با بیان اینکه در جای‌جای جهان نشانه های واضحی از نظم وجود دارد، افزود: موجودات طبیعی هدفمند عمل می کنند، بدین معنا که از نظام خاصی تبعیت می کنند چرا که اغلب به شیوه واحد برای رسیدن به هدف عمل می کنند.
عضو هئیت علمی دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: در عالم هستی عاملی هوشمند، مدبر و حکیم ـ که همه موجودات طبیعی را به سوی غایتشان هدایت می کند ـ وجود دارد که نام آن راخداوند می‌نامیم؛ این حقیقت که موجودات طبیعی تقریباً به شیوه‌ای واحد و هماهنگ برای رسیدن به بهترین نتیجه عمل می‌کنند این نکته را آشکار می‌سازد که رسیدن آنها به هدفشان نه از راه تصادف بلکه با طرح و تدبیر بوده است.
وی افزود: بدیهی بودن وجود خداوند به این معناست که ما آن را به‌مثابه بداهت اجتماع نقیضین و ضدان یا بسان زوجیت عدد دو قلمداد کنیم که از تصور این مفاهیم تصدیق آنها لازم می‌آید.
دکتر سعیدی مهر همچنین در بخشی از این نشست به بیان نقدها و پاسخ های فیلسوفان معاصر پیرامون اثبات خداوند اشاره کرد و گفت: با توجه به گفتار علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی آیه «سَنُر‌ِیهِمْ آیاتِنَا فی الْآفَاق‌ِ وَفی أ‌َنْفُسِهِمْ حتی یتَبَینَ لَهُمْ أ‌َنَّهُ الْحَقُّ أ‌َوَلَمْ یکفِ برَبک أ‌َنَّهُ عَلَی کلِّ شَی شَهیدٌ» (فصلت / ۵۳) از منظر قرآن مهم‌ترین دلیل بر بداهت وجود خداوند است؛ زیرا در فقره آخر این آیه بر گواه بودن خداوند بر همه هستی تأکید شده است. از سویی دیگر برهان صدیقین که در گفتار صدرالمتألهین، علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی آملی انعکاس یافته با این فقره از آیه کاملاً گره خورده است و همه آنان مدعی‌اند این فقره از آیه بر این برهان دلالت دارد.
