شبکه معالم اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
به‌گزارش شبکه معالم حجت‌الاسلام و المسلمین بیاتی، دبیر میز تخصصی عفاف در قطب اخلاق دفتر تبلیغات اسلامی در پنجمین جلسه از نشست اخلاق و کنشگری اجتماعی روحانیت به تبیین ملاحظات عفاف در کنشگری اجتماعی روحانیت پرداخت و به این مسئله اشاره کرد که یکی از مشکلاتی که روحانیت در حین تبلیغ حجاب با آن مواجه است این است که در بحث عفاف و مسئله حجاب، تقلیل‌گرایی صورت‌گرفته است و گفت: اگر با دقت بحث کنشگری اجتماعی روحانیت در جامعه پیاده شود؛ باید روحانیت بتواند اثری مثبت از منابع دینی در زندگی مردم بگذارد.
تبیین معنای عفاف و حجاب
وی در ادامه به معنای عفاف اشاره کرد و افزود: عفاف، قدرت کف نفس و خود مدیریتی و خود کنترلی نسبت به خواهش‌ها و هوس‌ها است و عفاف دامنه بسیار وسیعی دارد اما در حالت عمومی، ما مسئله عفاف را بیشتر در مباحث جنسیتی و جنسی بکار می‌بریم و متمرکز می‌شویم؛ درصورتی‌که عفاف در مسائل مالی و در کلیه شئون زندگی انسان کاربرد دارد؛ مثلاً در عفاف مالی بحث قناعت مطرح است؛ اما در معنای عموم ملکه درونی خود کنترلی جنسی مطرح می‌شود.
وی بیان کرد: البته خود کنترلی یک روی سکه است که هر چیزی را انسان نبیند و نشنود و ملاحظاتی در رفتار، تفکر، دل، گوش داشته باشد . روی دیگر سکه عفاف، ایجاب هاست؛ فرد عفیف باید ازدواج بهنگام داشته باشد که نیازهایش به‌موقع و صحیح پاسخ داده شود و این مقدمات را فرد باید در زندگی خود به کار ببرد. یک مبلغ دینی باید مفهوم عفاف را در قالب سخنرانی، مشاوره، فعالیت‌های جهادی، اردوداری و حضور اجتماعی طولانی‌مدت با مخاطبین داشته باشد.
وی در ادامه ملاحظاتی را در ارتباط با طلاب جوان نیز بیان کرد و توضیح داد: مثلاً بحث تبلیغ و تبیین احکام بانوان یا بیان نمودن روابط زن و شوهر و مسائلی از این قبیل را یک طلبه جوان بیست و دو سه ساله اگر بخواهد برای خانم‌ها ورود پیدا کند ملاحظاتی در مورد آن مطرح است. ما در مشاوره طلاب مرد موفق و در بین خانم‌ها طلاب زن موفق نیز داریم که وقتی هم‌جنس برای تبیین این مسائل وجود دارد این‌که جنس مخالف بخواهد این مسائل را تبیین کند؛ شائبه مشکل‌دار بودن کار مطرح می‌شود.
تربیت جنسی در سنین و رده‌های مختلف سنی مطرح است
وی در ادامه گفت: در بحث کنشگری روحانیت اموری مهم است که نباید از آن غافل شد ما ۱۱ هزار روایت در منابع شیعه و سنی در حیطه مسائل جنسی داریم که البته برخی افراد معتقدند که نباید وارد این بحث‌ها شد و باید نادیده گرفته شود؛ درصورتی‌که اتفاقاً دین توصیه‌هایی فراوانی در این زمینه دارد که در تربیت جنسی رده‌های سنی مختلف نیز مطرح می‌شوند؛ مثلاً تربیت جنسی کودکان که باید در کودکی یک هویت و شناخت درستی از هویت جنسی به فرزندان و به کودکان داده شود تا فرد، پسر بودن یا دختر بودن خودش را درک کند؛ امتیازات خودش را نسبت‌به جنس مخالف بداند ضعف‌هایش را بداند و خودش را دوست داشته باشد در تربیت نوجوان تا قبل‌از ازدواج نیز مسائلی مطرح است و در تربیت جنسی جوان و روابط زوجین و تربیت جنسی والدین هم ملاحظاتی داریم.
وی افزود: وقتی می‌گوییم بحث عفاف و حجاب درواقع توسعه عفاف دیده نمی‌شود و عفاف را به حجاب خلاصه می‌کنیم؛ درصورتی‌که عفاف دامنه وسیع‌تری دارد. در بحث عفاف ارضای غریزه جنسی به اندازه‌ی هویت جنسی مهم است؛ یعنی باید فرد آماده‌سازی برای ازدواج از سنین پایین‌تر برای او صورت بگیرد و ضروریات ازدواج و مباحث مورد نیاز باید برای او تفهیم شود.
ضرورت رسیدن به بلوغ برای تصمیم‌گیری در ازدواج
وی خاطرنشان کرد: فردی که می‌خواهد ازدواج کند باید به بلوغ برسد که در این مثل مسئله بلوغ جسمی مطرح است مثلاً در خانم‌ها از نظر ظاهری زیباتر می‌شوند و پسرها صدایشان کلفت می‌شود و در بلوغ عقلی قدرت آینده‌نگری و قدرت پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای آینده باید در فرد ایجاد شده باشد و برخی مسائل و مشکلات را درک کند و همچنین فرد برای آماده‌سازی ازدواج باید به بلوغ عاطفی و بلوغ اجتماعی رسیده باشد. منظور از بلوغ اجتماعی یعنی این‌که مثلاً دختر در سن دوازده‌سالگی بتواند با مادربزرگ، خاله، دایی، عمو ارتباط‌گیری کند و گاهی جویای احوال آن‌ها باشد و یا این‌که پسرها بتوانند مسئولیت امور اقتصادی را به‌عهده بگیرند یا در واقع عرضه پول درآوردن را داشته باشند.
در ارتباطات خانوادگی عشق سه طرفه مطرح است
یکی از نکات دیگری که حجت‌الاسلام و المسلمین بیاتی به آن اشاره کرد این است که در ارتباطات خانوادگی و زن و شوهر عشق باید سه طرفه باشد یعنی خدا واسط ارتباط بین زن و شوهر باشد و این می‌شود که در بسیاری از مصائب و سختی‌هایی که در زندگی زناشویی به وجود می‌آید؛ زن می‌داند که خداوند حاضر و ناظر است و مرد هم متقابلاً حضور خدا را در زندگی احساس می‌کند و این سبب می‌شود که خویشتن‌داری در روابط زوجین افزایش پیدا کند و فرد کمک به همسر و خدمت به همسر و خانواده را به چشم عبادت ببیند.
وی در ادامه بیان نمود: در روایت‌ها از امام رضا علیه‌السلام و امام علی علیه‌السلام داریم که اوقات زندگی انسان به چند دسته تقسیم می‌شود که یکی از آن قسمت‌های اوقات عمر، تفریح درست است که اگر تفریح درست باشد؛ خودش می‌تواند انرژی علم‌آموزی، کار کردن، عبادت کردن را به انسان بدهد و انسان می‌تواند بهره بهتری از زندگی خودش ببرد و مسئله جنسی یکی از این اوقات زندگی انسان است که اگر نگاه افراط و تفریطی نداشته باشیم نه‌تنها جایز بلکه سفارش هم شده‌است.
تقویت کننده‌ها، تخریب کننده‌ها و نمایشگرهای عفاف
وی تصریح کرد: در زیست عفیفانه چهل عنصر مطرح است اما این چهل عنصر در سه لایه‌ی تقویت‌کننده‌های عفاف، تخریب‌کننده های عفاف و نمایشگرهای عفاف؛ تقسیم‌بندی می‌شود. خب طلاب حوزه‌های علمیه باید این موارد را یاد بگیرند تا بتوانند در جامعه به‌خوبی تبلیغ و تبیین کنند و ما اگر خودمان به این بلوغ نرسیده باشیم نمی‌توانیم در جامعه مسئولیت‌پذیر باشیم و بسیاری از حقایق دین را در جامعه بسط دهیم و ما باید پاسخ‌گوی سوالات مخاطبین خود در جامعه مدنی باشیم.
وی افزود: مسئله عفاف این‌قدر اهمیت دارد که اگر انسان و یک مبلغ دین به آن پای‌بند باشد؛ می‌تواند این عفت درونی را به دیگران نیز منتقل کند و فردی که در جزئیات عفاف ملاحظات دقیقی دارد؛ در رفتار شخصی سبب کرنش و احترام دیگران به خود می‌شود و همین است که بسیاری از افراد در برابر عالمان و شخصیت‌های دینی از خود تواضع نشان می‌دهند؛ البته یکی از آسیب‌هایی که در بین مبلغین حوزه علمیه وجود دارد این است که آن‌ها فکر می‌کنند خودشان در معرض آسیب‌های جنسی قرار نمی‌گیرند؛ درصورتی‌که محیط‌های آلوده و مسموم سبب اقوای مبلغین می‌شود و مشکلاتی را برای طلاب، مبلغین و حوزه‌های علمیه ایجاد می‌کند و درواقع حضور مبلغین در برخی کانال‌ها سبب می‌شود که خودشان را به اطلاعات مسموم کنند.
وی در ادامه با اشاره به روایتی بیان کرد: هر کس عزت‌نفس و کرامت نفس داشته باشد، مسائل شهوانی برای او کم‌ارزش و کم‌بها می‌شود و عفت یک مرد به اندازه غیرت او است و غیرت نابجا خودش تخریب‌کننده عفاف است.
نباید مساله ازدواج در بحث شهوت تقلیل یابد
حجت‌الاسلام و المسلمین بیاتی ادامه داد: ما باید اطلاعات دینی و تعبد دینی و تربیت دینی نسبت به احکام عبادی پیدا کنیم و باید توجه داشته‌باشیم که متأسفانه در بین آحاد جامعه مسئله تعدد زوجات بیشتر در مبحث شهوت خلاصه شده‌است درصورتی‌که در برخی مواقع و شرایط، نیاز جامعه و احساس مسئولیت در قبال نیاز دیگران سبب تعدد زوجات می‌شود و این دقیقاً در زندگی امامان معصوم علیه علیه‌السلام دیده می‌شود.
ایشان در ادامه بیان نمودند که نگاه اسلام در مورد زیست اجتماعی یک نگاه متعادل است و در ادامه به تقویت‌کننده‌های عفاف اشاره کرد که از مهم‌ترین آن‌ها ایمان به خداوند متعال است که سبب افزایش خویشتن‌داری در فرد می‌شود؛ همچنین غیرت، ارتباط با اهل‌بیت علیه‌السلام و رابطه با امام‌زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف را جزء تقویت‌کننده‌های عفاف نام برد و ادامه داد که خود حجاب و یاد مرگ هم می‌تواند سبب تقویت عفاف در زندگی باشد. البته اگر تقاضای فحشا از سمت مردها در جامعه نیز از بین برود؛ دیگر عرضه گناه و خودآرایی نیز در جامعه اتفاق نمی‌افتد و نگاه پاک مرد می‌تواند زن را به پاکی بکشاند .
وی در پایان هم به تخریب‌کننده های عفاف اشاره و اظهار داشت: بی‌غیرتی زن و مرد، خلوت با نامحرم و هر آنچه که در جامعه دعوت به منکر شود را تضعیف‌کننده عفاف است و همچنین نهی از معروف مثلاً این‌که مادری به فرزندش بگوید؛ چرا چادر پوشیدی، پیر به‌نظر می‌رسی و یا دوستی‌های پنهان و ناباب و اختلاط با نامحرم و فضای رسانه را از دیگر تخریب‌کننده های عفاف در جامعه است. نگاه کردن و ازدواج بهنگام و التزام بانوان به حضور در منزل به‌غیر از ضرورت و علامات عفت است و که باید جامعه دینی تلاش کند که این دستورات دین اسلام را در جامعه نشر دهد و افراد خود را ملزم به رعایت این نکات بکنند تا زیست عفیفانه در جامعه داشته باشند و طلاب حوزه‌های علمیه و مبلغین باید بیش‌از پیش به این ابزار و احکام دین و تبیین حقایق دین مسلط باشند تا بتوانند جامعه را به سمت رستگاری و هدایت کنند.
